Ауыл шаруашылығы министрлігі "Қазақстан Республикасының аумағына автомобиль, су және теміржол көлігімен бидай әкелуге тыйым салу туралы" бұйрықтың жобасын жариялады.
Тыйым алты айға енгізіледі. Құс және ұн тартатын кәсіпорындарға темір жол көлігімен бидайды әкелуге ғана ерекшелік қарастырылған. Бұл кәсіпорындар импортталған бидайды ішкі немесе сыртқы нарықтарда сату құқығынсыз тек өз қажеттіліктері үшін пайдалануы керек. Импортқа құқығы бар кәсіпорындардың тізбесін АШМ қалыптастырады және ҚТЖ-ға жібереді.
Сондай-ақ, тыйым Қазақстан аумағынан тыс жерлерде басталатын және аяқталатын теміржол транзиттік тасымалы шеңберінде әкелінетін бидайға қолданылмайды.
АШМ ақпараты бойынша, ҚР-да 2023 жылы дәнді дақылдардың жалпы жиналуы 17,1 млн тоннаны, оның ішінде бидай - 12,1 млн тоннаны құрады. 1 наурызда қалған астық қоры 11,5 млн тоннаны құрады. Азық-түлік корпорациясы осы маусымда 350 мың тонна жемдік астық сатып алды.
"Осылайша, ішкі нарықта азық-түлік және жемдік астықтың жеткілікті қоры бар. Сонымен бірге Ресей Федерациясынан астықтың қосымша түсімі жалғасуда, бұл ішкі нарықтағы сұраныстың төмендеуіне және бағаның төмендеуіне әкеледі. 2023 жылы Ресей Федерациясынан бидай импорты 1,9 млн тоннаны құрады, бұл 2022 жылғы деңгейден 31% - ға артық (1,46 млн тонна), оның негізгі көлемі - жұмсақ бидай: 1,8 млн тонна (1,39 млн тонна немесе 31%). ҚТЖ деректері бойынша қаңтар айында Ресей Федерациясынан теміржол арқылы 174 мың тонна бидай әкелінді", - деп хабарлады Ауыл шаруашылығы министрлігінде.
Бұл ретте импорттаушылар ай сайын ҚТЖ-ға 500 мың тоннадан астам көлемде бидай әкелуге өтінімдер жоспарларын ұсынады.
Сонымен қатар, су көлігімен жазғы навигация кезеңінде Қазақстанға 29 мың тонна бидай әкелінді, бұл ішкі нарықта Ресей бидайының көлемін арттырады.
"Импорттың өсуі класқа жатпайтын бидайды сату мәселесін одан әрі ушықтыруда. Астықты өткізу нарығының болмауы ауыл шаруашылығы өндірушілерінің қаржылық жағдайының нашарлауына алып келеді, бұл 2024 жылғы егіс науқанының бұзылуына әкелуі мүмкін", - деп мәлімдеді АШМ-де.
Осыған байланысты Сыртқы сауда саясаты және халықаралық экономикалық ұйымдарға қатысу мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссия 12 наурызда бидайды автомобиль, су және теміржол көлігімен әкелуге тыйым салу туралы шешім қабылдады.
