А.И. Бараев атындағы Астық шаруашылығының ғылыми-өндірістік орталығы Солтүстік Қазақстанның дала аймағының экстремалды топырақ-климаттық жағдайында астық және жемшөп бағытындағы құмай селекциясын жүргізеді.
"Солтүстік Қазақстанның дала аймағының экстремалды топырақ-климаттық жағдайында тұңғыш рет А.И. Бараев атындағы АШҒӨО сұрып үлгілерін, шетелдік және отандық селекция желілерін пайдалана отырып, астық және жемшөп бағытындағы құмай сұрыптары мен будандарының жоғары өнімді және сыртқы ортаның күйзеліс факторларына бейімделген жаңа сұрыптарын жасау жүргізілуде", - деп хабарлады Ғылыми-өндірістік орталықтан.
Орталықта құмай әртүрлі топырақтарға оңай бейімделетінін атап өтті. Бұл дақыл ыстыққа және құрғақшылыққа төзімді, жүгеріге ұқсайды, ылғалды аз жұмсай алады. Құрғақ даланың қатал топырақ-климаттық жағдайында құмай жемшөп массасын едәуір арттырып, астықтың жақсы өнімділігін қамтамасыз ете алады.
Сондықтан бұл дақыл Қазақстанның солтүстігіндегі зерттеуге енгізілді, бұл Қазақстан аумағында қатал егіншілік жағдайында өсіру үшін өте тиімді және перспективалы.
Құмай селекциясы бойынша жұмыс шеңберінде АШҒӨО Солтүстік Қазақстан жағдайлары үшін бал құмайының перспективалық сұрыпының моделінің параметрлерін әзірледі. Бұл ерте пісетін сұрыптар - тұқымның балауыз пісуіне дейін 100-110 күн, ал орташа пісетін сұрыптар - 110-120 күн. Биік өсетін өсімдіктер (240-260 см), жақсы жапырақтанған. Бұталығы орташа. Сабағы өте қалың, шырынды, құрамында қанты көп нәрлі. Сабақтағы қант мөлшері 17-20% құрайды.
АШҒӨО-да өсірілген сұрып аудандастырылған сұрыптардан жоғары астық өнімділігімен ерекшеленеді, бұл жасыл масса мен сүрлемнің жемшөп құндылығын арттырады. Ол сондай-ақ қарқынды өсуімен және бір мезгілде жетілуімен ерекшеленеді, құрғақшылыққа төзімділігі жоғары, қызыл бактериялық дақ пен қара күйеге төзімді. Жапырылуға төзімді.
2023 жылы бал құмайының алғашқы ерте пісетін сұрыпы мемлекеттік сұрыпсынаққа берілді.
