Қазақстандағы егіс алаңы 2024 жылғы маусымда 23,9 млн га құрайды, өткен жылға қарай 115,6 га-ға қысқарған. Бидай дақылдарының 439,2 мың гектарға және арпаның 129,5 мың гектарға қысқаруы болжануда. Сонымен бірге майлы дақылдарды 414,7 мың гектарға және жемшөп дақылдарын 96,4 мың гектарға ұлғайту жоспарлануда. Бұл туралы ҚР премьер-министрінің баспасөз қызметі хабарлады.
Сондай-ақ мақта (-16 мың га) және күріш (-6,4 мың га) сияқты ылғалды көп қажет ететін дақылдарға бөлінген алқаптардың қысқаруы күтілуде.
Ақмола облысында бидай егіс алқаптарының ең көп көлемі қысқартылады (-251,3 мың га) және майлы дақылдар ретінде – 2023 жылы 198 мың га-дан 2024 жылы 400 мың га-ға дейін әртараптандырылады. Қостанай (+85 мың га), Солтүстік Қазақстан (+65 мың га), Абай (+11 мың га), Павлодар (+11 мың га) облыстарында майлы дақылдар көбейеді.
Жалпы, 2024 жылы Қазақстанда майлы дақылдарға арналған ең үлкен алаңдар СҚО-да (751 мың га), Қостанай облысында (746 мың га) және жоспарларды ескере отырып, Ақмола облыстарында бөлінетін болады. ШҚО-да 219 мың га майлы дақылдар егіледі, бұл 2023 жылмен салыстырғанда 9 мың га артық.
"Өңдеу кәсіпорындарының қуаттылығы мен нарық конъюнктурасын ескере отырып, Алматы облысы мен Жетісу облысындағы жүгері алқаптарын 15 мың гектарға қысқарту бойынша жұмыс жүргізу қажет деп санаймыз. Дәнді дақылдарды қысқарту есебінен жоғары рентабельді басым дақылдардың алқаптарын ұлғайту қажет. Атап айтқанда, биылғы жылы майлы дақылдар 3,2 млн гектарға дейін жеткізілсін. Әкімдіктердің өздері аграрлардың мүмкіндіктері мен материалдық-техникалық базаның болуына қарай майлы дақылдардың жоспарланған егіс алқаптарының басымдығын анықтай алады", - деді үкімет отырысында ауыл шаруашылығы вице-министрі Азат Сұлтанов.
Жемшөп дақылдарын егуді көбейтуге ерекше назар аударылады. Сүт өнімдері өндірісінің өсуі мен мал шаруашылығының дамуын ескере отырып, өңірлерде жемшөп базасы қажет. Биылғы жылы жемшөп дақылдарын 96,4 мың гектарға ұлғайту жоспарлануда.
Сондай-ақ, қант қызылшасы алқаптарын 13,3 мың гектарға ұлғайту жоспарлануда, бұл оның дақылдарын 26,3 мың гектарға дейін жеткізуге мүмкіндік береді. Мемлекет қант қызылшасын өндірушілерге жан-жақты қолдау көрсетеді: өңдеуге тапсырған кезде оларға тоннасына 25 мың теңгеден төленеді. Сондай-ақ, 2023 жылғы 10 желтоқсаннан бастап қызылша өсірушілердің арнайы техниканы сатып алуы кезінде өтемақы нормативі 50% - ға дейін ұлғайтылды.
Аграрларды тыңайтқыштарды қолдануды арттыруға ынталандыру үшін қазіргі уақытта алдын-ала субсидиялау механизмі пысықталуда.
"АШМ АӨК саласындағы мемлекеттік саясатты жүргізу шеңберіндегі индикативтерді белгілей отырып, өңірлер мен үкімет арасындағы өзара іс-қимыл мәдениетін өзгертетіні туралы қаңтар айында үкімет отырысында айтылды. Біз сіздерге облыстың ерекшеліктерін ескере отырып, орындалуы немесе бізбен бірлесіп пысықталуы қажет индикаторларды есептейміз және жеткіземіз. Егіс алқаптарын әртараптандыру бойынша жұмыс бес жылдық кезеңге және елге қажетті дақылдарды өндіруді қолдау үшін өңірлердің бюджеттен қаражат бөлу мүмкіндігін пысықтап, оны сапалы орындау жауапкершілігі есептелуі тиіс", - деп атап өтті вице-премьер Серік Жұманғарин.
