Қазақстанның жекелеген өңірлерінде жауын-шашын мөлшері аз қалыптан тыс жылу пайда болды. Осыған байланысты «Бәйтерек» холдингі, Аграрлық несие корпорациясы және ҚазАгроҚаржы құрғақшылықтан зардап шеккен фермерлерге несиелер төлеу бойынша кейінге қалдыру мүмкіндігін қарастырады. Бұл туралы ҚР премьер-министрінің баспасөз қызметі хабарлады.
Ауыл шаруашылығы министрлігінің мәліметінше, көкөніс дақылдары бойынша егіннің шамамен 70% - ы жақсы жағдайда — 119 мың га, қанағаттанарлық — 14,4% немесе 24,5 мың га. Барлық дәнді масақтардың 8,3 млн га жағдайы жақсы, бұл барлық дақылдардың 50,2%, қанағаттанарлық — 7,2 млн га немесе 43,7%. Майлы дақылдар сәл көбірек зардап шекті: жақсы жағдайда 43,6% немесе 1,4 миллион га дақыл, қанағаттанарлық жағдайда – 47,7% немесе 1,5 миллион га.
«Бүгінгі таңда негізгі міндет егін жинау науқанына уақтылы дайындық және жем дайындау болып табылады. Әкімдіктердің жедел деректері бойынша қазірдің өзінде 8 млн тонна шөп дайындалды, бұл жоспардың 32% құрайды. 2023 жылы өңірлердің жемшөп шығындарының құнын субсидиялауға 11,7 млрд теңге бөлінді. Бұдан басқа, 2022 жылдың қорытындысы бойынша Азық-түлік корпорациясында 235,2 мың тонна көлемінде астықтың жемдік қоры құрылды. Қажет болған жағдайда бұл астық мал және құс шаруашылықтарына арзан бағамен қолдау ретінде жіберілетін болады. Биылдан бастап алғаш рет жемшөп дайындау жұмыстарын жүргізу үшін жеңілдетілген бағамен дизель отынының қосымша көлемі бөлінетін болады», - деді үкімет отырысында Ауыл шаруашылығы вице-министрі Ербол Тасжүреков.
Ауыл шаруашылығындағы тәуекелдерді, соның ішінде құрғақшылықтың салдарын жою құралдарының бірі егін мен ауыл шаруашылығы жануарларын сақтандыру болып табылады. Ол үшін сақтандыру сыйлықақысының бір бөлігі субсидияланатын 16 сақтандыру өнімі қолданылады. Өткен жылы сақтандыру сыйлықақыларын субсидиялау қағидаларына өзгерістер енгізілді, оған сәйкес субсидиялау нормативі 50% - дан 80% - ға дейін өсті.
Алайда, фермерлер бұл құралды әлсіз пайдаланады. Биыл барлығы 258,2 мың га дәнді және майлы дақылдар, 152 мың бақша ағаштары, 5,4 мың бас жануарлар (ІҚМ, ұсақ мал, жылқы), 428,2 мың бас құс сақтандырылды. Сақтандыру сыйлықақысы 1,6 млрд теңгені құрады, оның 1,3 млрд теңгесі субсидияланды. 5,9 млрд теңге көлемінде сақтандыру сыйлықақыларын субсидиялауға республикалық бюджеттен бөлінген қаражаттың тек 2,4 млрд теңгесі игерілді.
Сондай-ақ, кеңесте Павлодар, Ақмола, Қарағанды және басқа да облыстардың әкімдері тыңдалды, онда қалыптан тыс жылудың ең үлкен теріс әсері байқалады. Өңірлердің басшылары жағдайды баяндап, оны тұрақтандыру жөнінде ұсыныстар айтты.
«Жемшөп дайындаудың өте төмен деңгейі: 25 миллион тонналық жоспар бойынша барлығы 8 миллион тонна жиналды. Пішен дайындау — жоспардың тек 12%, сабан-4,3%. Сабанның, сүрлемнің және концентрацияланған жемнің негізгі дайындамасы қыркүйектен басталатыны түсінікті, бірақ қалғандары үшін бұл өте төмен көрсеткіш. Өңірлерде жемшөп дайындау қарқынын күшейтуді және бағаның негізсіз өсуіне жол бермеу үшін жемшөп бағасына үнемі мониторинг жүргізуді тапсырамын. Сонымен қатар, жекелеген аудандардағы құрғақшылықтың ықтимал салдарын ескере отырып, фермерлер несиелерді кейінге қалдыру туралы өтініш бере бастайды. «Бәйтерек» ҰБХ, Аграрлық несие корпорациясы және ҚазАгроҚаржы шынымен зардап шеккен фермерлерге несиелерді төлеу бойынша кейінге қалдыруға жәрдемдесу қажет», — деп атап өтті премьер-министрдің орынбасары — сауда және интеграция министрі Серік Жұманғарин.
