Қазақстанда ағымдағы жылы VOVAR және AFKO жаңбырлатып суару жүйелерін шығаратын екі зауыт іске қосылады деп жоспарлануда. Сондай-ақ су үнемдеу технологияларын орнатуға субсидиялау көлемі ұлғайтылатын болады. Бұл туралы бүгін үкімет отырысында Ауыл шаруашылығы министрі Ербол Қарашөкеев мәлімдеді.
Қазіргі уақытта қарқынды суару алаңы шамамен 300 мың га құрайды. Ауыл шаруашылығы министрлігінің жоспары бойынша 2025 жылға дейін бұл көрсеткішті 450 мың гектарға дейін, ал 2030 жылдың соңына дейін - 750 мың гектарға дейін ұлғайту қажет. Егер соңғы үш жылда қарқынды суару алаңы жыл сайын шамамен 30 мың гектарға ұлғайса, келесі жылдан бастап 100 мың гектардан астам жерді енгізу қажет.
"Мұнда бірнеше құрауыштары бар. Біріншісі - жаңбырлатып суару жүйелерінің қолжетімділігі. Әр түрлі жүйелер бар, егер біз Valmont және Lindsay алсақ, олар 50-60 га аумаққа шамамен 140 мың доллар тұрады. Біз қазір VOVAR және AFKO компанияларымен өндірісті бастау туралы келісіп жатырмыз. Сол аумақта олардың жаңбырлатқыш машиналары 70 мың доллар тұрады. Ал, біз жабдықтар мен инфрақұрылымға 50% көлемінде субсидиялау көлемін сақтап отырғанымызды ескерсек, бұл 35 мың шамасында болады. Бұл қарқынды суаруды пайдалануды жандандыруға көмектеседі деп сенеміз", - деді Ербол Қарашөкеев.
Субсидиялауға келетін болсақ, соңғы уақытта суару технологияларын енгізуді мемлекеттік қолдауға шамамен 10 млрд теңге бөлінді. Биыл субсидиялаудың осы түріне 18 млрд теңге салынды, ал кейінгі жылдары одан әрі өсу жоспарлануда.
Бұл ретте суаруды субсидиялау жүйесі де өзгеруде. Қазір субсидиялар суару әдістеріне қарамастан төленеді. Келесі жылдан бастап дәстүрлі әдіспен суару кезінде субсидиялау нормативі төмендейді, ал қарқынды суару үшін норматив 60-85% деңгейінде қалады.
"Бірақ мен бұл жерде айтқым келеді және бұл өте маңызды: фермерлерге арналар арқылы болатын шығындарды іліп қою әділетсіз болады. Су фермерге жеткенше 60% жоғалады. Осы үш жыл ішінде экология министрлігінен жергілікті атқарушы органдармен әріптестеріміз арналарды ретке келтірсін. Сонда 60% жоғалмайды және біздің фермерлер бұл су үшін ақша төлемейді", - деп атап өтті Ербол Қарашөкеев.
