Осы күзде Еуропа елдерінде, сондай-ақ АҚШ-та H5N1 және H5N5 жұқпалы штаммының құс тұмауының өршуі тіркелуде. Вирус әдетте құстардың нәжісі, шырышы және сілекейі арқылы таралады.
Құс тұмауының вирусы Қазақстандағы құс фабрикаларына әсер ете ме?
22 қазанда Дүниежүзілік жануарлар денсаулығы ұйымы (WOAH) Швецияда құс тұмауының өршуін тіркеді — Эдесхёгеде
шамамен 18 000 жұмыртқа салатын тауықтар зардап шекті. Хабарлама жарияланған кезде депопуляция және басқа да бақылау шаралары жүргізіліп жатқан болатын.
Ресейдің Петропавл-Камчатка қаласындағы «Пионерское» құс фабрикасында 25-26 қазанға қараған түні құстардың өлімі басталды, деп хабарлады аймақтың үкіметі.
Осы қыркүйекте Украинаның бірнеше облыстарында құс тұмауының өршуіне байланысты, атап айтқанда Кировоград, Киев, Винница және Николаев облыстарында карантиндік шектеулер енгізілді. Бұл туралы Мемлекеттік тұтынушылық қызмет хабарлады.
29 қазанда Румынияда ұй құстары арасында құс тұмауының өршуі тіркелді, бұл туралы Дүниежүзілік жануарлар денсаулығы ұйымына (WOAH) сілтеме жасай отырып, Reuters агенттігі хабарлады.
Сол күні WATTPoultry веб-сайтында жоғары патогенді құс тұмауы (ЖПҚТ) вирусы Калифорниядағы, АҚШ-тағы екі коммерциялық бройлер отарында расталғанын хабарлады.
Сайтта оқу: Baibolsyn.kz сайтындағы тауықтың ең танымал тұқымдары және тауықтар туралы 5 үздік қызықты дерек
H5N1 құс тұмауы Орегондағы жеке фермада шошқада расталды, бұл елдегі шошқаларда вирустың алғашқы анықталуы болды, деп 30 қазанда АҚШ ауыл шаруашылығы министрлігіне сілтеме жасай отырып, Reuters агенттігі хабарлады.
Түркияда құс фермасында бір жылда бірінші рет құс фермасында H5N1 құс тұмауының өте жұқпалы штаммының өршуі тіркелді, деп дүйсенбіде 4 қарашада WOAH хабарлады.
Польшада 2024 жылы елдегі Ньюкасл ауруының алғашқы жағдайы расталғаннан кейін бір ай өткен соң, вирустың тағы екі малға әсер еткені белгілі болды.
Қоршаған орта, азық-түлік және ауыл шаруашылығы департаментінің (DEFRA) мәліметтері бойынша, Ұлыбританияның Йоркшир қаласындағы Шығыс райдингтегі Хорнси маңындағы фермадағы құстар жаңа H5N5 штаммынан зардап шекті.
Құс тұмауының өршу ошақтары анықталған кезде ауру анықталған құстардың үйірлері жойылады. Бұл ретте вирустың таралуына жол бермеу бойынша бақылау шаралары қатар қолданылады: аймақтарға бөлу, шектеу аймағында бақылау, орын ауыстыруды бақылау, дезинфекциялау, жануарлардан алынатын өнімдерді қадағалау және ресми жою.
Сайтта оқу: Baibolsyn.kz сайтындағы үйректердің ең танымал тұқымдары және үйректер туралы Үздік-5 қызықты деректер
Сонымен, Моньки қаласындағы Польша фермаларының бірінде 24 564 құс болды, олардың 439-ы вирустан қайтыс болды. Қалған бөлігі жойылды. Басқа фермада 35 мың құс болды. Бұл құстардың арасында бірде-бір өлім болған жоқ, бірақ олар да жойылды.
Йоркширдің Шығыс райдингіндегі Хорнси маңындағы ферманың айналасында радиусы 3 км қорғаныс аймағы және радиусы 10 км бақылау аймағы орнатылған және аумақтағы барлық құс жойылуы керек.
Ауру түріктің Конья провинциясындағы коммерциялық фермада 790 мыңға жуық үйірден 211 құсты өлтірді.
АҚШ Ауыл шаруашыдығы министірлігі мәліметтері бойынша, H5N1 құс тұмауы шошқада расталған Орегондағы ферма карантинге жабылды және басқа жануарлар, соның ішінде қой мен ешкілер бақылауды. Вирустың таралуын болдырмау және шошқаларға қосымша тестілеу жүргізу үшін фермадағы шошқалар мен үй құстары сойылды.
Шошқалар құс тұмауының таралуына ерекше қауіп төндіреді, өйткені олар бір уақытта құстар мен адам вирустарын жұқтыруы мүмкін, бұл гендердің алмасуына және адамдарға оңай жұқтыруы мүмкін жаңа, қауіпті вирустың пайда болуына әкелуі мүмкін.
Осы шілдеде американдық ғалымдар құс тұмауының сүтқоректілерден адамға алғаш рет берілгені туралы «салмақты дәлелдер» бар екенін айтты, бұл өлімге әкелетін вирустың эволюциясындағы тағы бір қадам болды.
Талдау көрсеткендей, H5N1 вирусына оң нәтиже берген Техас фермасының жұмысшысы оны ауру сүтті малдан жұқтырған.
Пирбрайт институтындағы вирустардың жануардан адамға берілуі жөніндегі сарапшысы доктор Томас Пикок вакцинацияны қоса алғанда, жаңа бақылау шаралары қажет екенін айтты. Кейбір үй құстарына арналғаг вакциналар қазірдің өзінде бар, бірақ олар инфекцияның алдын алмайды.
Егер вирус адамдарға тарала бастаса, жаңа мРНҚ егулері «кең көлемде» қажет болуы мүмкін.
Доктор Томас Пикок, H5N1 вирусы вирустың таралуын бақылау және қадағалау мүмкін еместігіне байланысты «байқалмай дамуы» мүмкін екенін айтты.
Симптомдар инфекциядан кейін 2-8 күннен кейін пайда болуы мүмкін:
● жоғары температура (38°C және одан жоғары);
● бұлшықет және бас ауруы;
● жөтел және тамақ ауруы;
● ентігу немесе тыныс алудың қиындауы;
● жалпы интоксикация белгілері; әлсіздік;
● қалтырау және безгегі;
● көздің қызаруы немесе ауыруы (конъюнктивит).
Егер инфекцияға күдік болса, жедел медициналық көмекке жүгіну маңызды.
© Ольга Кравченко, baibolsyn.kz, 2024 ж.
