Асканий биязы жүнді қой тұқымы (Askanic subtle)

Тарихы

Асканий тұқымының қойларын Украинада 1925-1934 ж. академик М.Ф. Иванов жасаған. Тұқымды жасау үшін қуаң дала аймағында орналасқан «Аскания-Нова» қорығының меринос қойлары негіз болды. Бірінші және азаматтық - екі соғыстан кейін сақталып қалған қой отарлары – тапал бойлы, сирек жүнді, ет өнімділігітөмен болды. Академик жергілікті жағдайларға бейімделген, салмағы 60 кг дейін және қырқылымы жоғары ұзын жүні бар қатпарсыз мериносты шығару мақсатын алға қойды. Ол үшін жергілікті қойларды американдық рамбульемен және прекостармен будандастыру жүргізілді. Негізгі өсіру аймақтары – Украина мен Ресейдің оңтүстік аудандары, ең жақсы отарлар – Николаев, Херсон және Запорожье облыстарының шаруашылықтарында. Осы тұқымның жалпы саны 2 млн жуық қойды құрайды, сонымен бірге отардың көп бөлігі – таза тұқымды.

Тұқым стандарты

Шығарылған заманауи Асканий қойларының бойы ірі (аналықтары шоқтығында 68-70 см жетеді), ет пішіні айқын дене құрылысы жақсы, бұлшық еттері жақсы дамыған. Қошқарлары – мүйізді, аналықтары мұқыл. Асканий қойларының мойнында – 1-2 қатпар. Аналықтарының массасы – 58-65 кг, алайда жеке түрлері 120 кг дейін жетеді, ал қошқарлар орташа тірі массасы болғанда 110-120 кг болады, 150 және одан артық кг салмаққа жетуі мүмкін. Рекорд – 183 кг. 18 айында тоқтылар үлкен қойлардың массасына жетеді. Жүні ақ түсті, жақсы тегістелген, тығыз және қалыңдығы орташа. Басының, аяқтары мен құрсағының өсуі жоғары. Жүнінің ұзындығы аналығында 7,5 см және қошқарларда – 8-10 см, шайырының түсі ашық сары, кейде ақ сары немесе ақ түсті. Асканий қойлары өз қасиеттерін ұрпағына жақсы береді, сондықтан оларды будандастырғанда және басқа тұқымдардың көрсеткіштерін жақсарту үшін кеңінен пайдаланады.

Шаруашылық сипаттамасы

Аналықтарда жүн қырқылымы – 6,5-8 кг, қошқарларда 16-19 кг құрайды, таза талшық шығысы – 43-45%. Бұл ретте аналықтарда жүнінің қалыңдығы – 64-70 класты, қошқарларда – 60-53 класты. Салмағы 183 кг қой барлық биязы жүнді тұқым қойлары үшін барынша көп болатын 31,7 кг қырқындысымен ерекшеленеді. Аналықтардың өсімталдығы 100 басқа – 125-130 қозыны, жеке жағдайларда 150 қозыға дейін құрайды. Тұқымның артықшылықтары: дұрыс жем бергенде қойлар биязы жүнді қойлардың іші ең ірі меринос болады, ет және жүн өнімділігі жоғары, қозылардың еті майсыз және өзгеше иіссіз, мұралық қасиеттерін жақсы береді және өнімділігі. Тұқымның кемшіліктері: шайыры аз, жүнінің иреңділігі нашар көрінеді, оның ұзындығы бойынша теңестірілуі жеткіліксіз, сондай-ақ арқасындағы жүнінің ластанғандығы.

Ұқсас тұқымдар

Алтай тұқымының қойлары (Altay)