Атлант майшабағы (Atlantic herring)

Тарихы

Атлант майшабағы — балықтың маңызды кәсіпшілік түрі. Оның аулануы туралы алғашқы ескертулер Англияның 702 жылғы монастырлық шежірелерінде кездеседі. Қазіргі уақытта майшабақ өндірудің әртүрлі әдістері белгілі және сәтті қолданылуда, олардың ең көп тарағандары — пелагиялық трал, тізбекті ау және дрифттік балық аулау. Балық аулау кәсібі Норвегияда кең таралған. Қалған майшабақ өндіруші елдер — Дания, Исландия, Канада, Ресей және т.б.

Тұқым стандарты

Атлантикалық майшабақтың орташа дене ұзындығы 20-25 см, максималды дене ұзындығы 45 см. Омыртқаларының саны 55-60 дана аралығында. Әдеттегі уақытта (уылдырық шашу кезеңінен басқа) терең су астында 200 м тереңдікте мекендейді. Денесінің биіктігі ұзындығының шамамен 1/5 бөлігіне тең. Кішкентай басының ұзындығы денесінің ұзындығының 20,2-22,8 % құрайды. Көзінің диаметрі басының ұзындығының 20,8-23,9 % құрайды. Төменгі жағы алға қарай шығыңқы, таңдай тістері жақсы дамыған. Денесін тегісжиек қабыршақ жапқан, басы жалаңаш. Қабыршағы оңай түсіп кетеді. Құрсақ қыртөсінің қабыршақтары нашар дамыған, құрсақ жүзбеқанаттарының алдында 27-30 қабыршақ, артында 13-16 қабыршақ бар. Арқа жүзбеқанаттарында 17-21 талшық бар (алғашқы 3-4 талшық тармақталмаған); құйрықасты жүзбеқанаттарында 16-20 (алғашқы 3 талшық тармақталмаған); кеуде жүзбеқанаттарында 15-19; құрсақ жүзбеқанаттарында 7-10; 1-ші доғадағы желбезек күлтелерінің саны - 66-73; омыртқалары - 56-59. Пелагиялық балықтарға тән түсі бар: дорсалды беті күңгірт, жасыл немесе көк реңктері бар, бүйірлері анағұрлым ашық түсті, құрсағы ақшыл күміс немесе ақ түсті.

Экономикалық сипаттамасы

Майшабақтың төрт кәсіптік категориясы бар: ұсақ майшабақ (1-3 жаста 7-19 см), майлы майшабақ (3-4 жаста 19-26 см), уылдырық шашпаған үлкен майшабақ (5-7 жас) және уылдырық шашқан майшабақ (5-8 жас). Майлы майшабақ ең құнды болып саналады — ол жақсы тұздалады және консервілеуге қолайлы. Бордақылаудан кейін майшабақтың майының мөлшері 20%-дан асуы мүмкін. Майшабақ шикі, ысталған, тұздалған және маринадталған түрде тамаққа пайдаланылады. Ол А, D және В12 дәрумендерінің көзі болып табылады. 5-8 жасында жыныстық жетілгеннен кейін олар көктемде көбейеді. Наурыз-сәуір айларында майшабақ үйірлері жағалауға жақындап, ұсақ тұңғиықтық, сәл жабысқақ уылдырық шашады. Ұзындығы шамамен 30 см болатын ұрғашы балық әдетте 50-60 мың уылдырық шашады, сирек түрде 70-75 мыңнан асады. Жоғары өсімталдық қасиеті түрді сақтап қалудың қажетті шарты болып табылады.