Қоян
Жануардың түріГолландиялық қошқар
Тұқымның атауыБағалы терілі
Бағыты
Бұл жұлдызды тұқымды Голландияның селекционері Адриан Де Кок шығарды, оның Француз Қошқарының мини-нұсқасын алуға талпынысы және мұқият шыдамды еңбегі керемет нәтижеге әкелді. Жұмыс 1949 жылдың қысында Нидерландтық Ергежейлі ұрғашысын Француз Қошқарының еркегімен будандастырумен басталды. Алайда, алғашқы талпыныс өте сәтсіз болып шықты, будан өмірге бейімсіз болды. Содан кейін Адриан жұпты айырбастады – Нидерландтық Ергежейлі еркегін Француз Қошқарының ұрғашысымен будандастырды. Бұл жолы алты қояннан тұратын өзіндік төлдері алынды, осының негізінде одан әрі селекция жүргізілді. Бірінші буданның барлық қояндары салпы құлақ болмады, олардың құлақтары Нидерландтықтар сияқты тік тұратын болды. 1952 жылы бастаушы алғашқы төлдерінің ұрғашысының бірін Ағылшын Қошқарының еркегімен шағылыстырды, бұл бес дарақтан тұратын аралас төл берді. Кейбір қояндардың құлақтары жартылай салбыраған, басқаларында – тік тұратын болды, тек бір ұрғашысының ғана құлағы талап етілгендей, толығымен салбырап тұрды. Бірақ міне, сәтсіздік! Бұл жалғыз құнды дарақтың мінезі жаман болғаны соншалықты, ол көбеюге ешбір жарамады және оған құлақтары жартылай салбырап тұрған ұрғашысын таңдады. Бұл көнгіш ұрғашы қоянды бірінші төлінің еркегімен шағылыстырды. Сонымен қатар, селекционер өзіндік төлден шыққан ұрғашысын екінші буданнан шыққан еркегімен шағылыстырып, басқа желімен де жұмысын жалғастырды, әрі қарай салпы құлақты қояндарды бірінен кейін бірін таңдап, алынған екі желіні де будандастырды. Бұл ретте ол Ағылшын Қошқарларына ұқсас қояндарды жойып, Француз Қошқарларына тән құлақтары бар дарақтарға артықшылық берді. Ақырында, ермек сәттілікпен аяқталды да, селекционер салмағы 2,5-тен 3 кг-ға дейінгі Голландиялық Салпы құлақ қояндардың тұрақты желісін ала алды. 1964 жылдың қаңтарына қарай ол тұқымды 2 кг-ға жуық оңтайлы салмаққа алып келді, дәл сол кезде Нидерландта танылды және стандарт алды, көп ұзамай бүкіл Еуропаға және одан тыс жерлерге таралды. Нидерландта стандартты алғаннан кейін он жыл өткен соң, Голландиялық Қошқарлар Америкаға әкелініп, бастаушылар мен әуесқойлардың ұнатқан жануарына айналды. Бүгінде бұл әлемдегі ең көп таралған және сұранысқа ие қоян тұқымдарының бірі.
Голландиялық Қошқар сәндік салпы құлақты қояны, үлкен дарағының салмағы 0,9-дан 1,6-1,8 кг-ға дейін. Бұл сәндік салпы құлақты қояндар өз көлемдері үшін бұлшық еті дамыған, ені, ұзындығы және тереңдігі бойынша жақсы теңдестірілген көлемді дене құрылысымен ерекшеленеді. Жалпы әсер – тапталған, мықты соғылған дене, сонымен бірге үйлесімді қалыптасқан, пропорционалды. Иықтары кең, жақсы дамыған арқасына және тура сондай етті сауырына тең ауысады. Дене құрылысы артқы жағына қарай тарылмайды – иықтары артқы жағынан кең болмауы керек. Үлкен басы қысқа, бірақ көрнекті мойнына биік отырғызылған, қысқа барқыт түкпен жабылған. Толық жақтары бар тұмсығы, қысқартылған және егер бейінінен қараған кезде құлақтарының түбінен көздеріне дейін сүйірленген және көздерінен мұрнына қарай жаншылған, содан кейін қайтадан мойнына қарай сүйірленеді. Көздері кең орналасқан. Бастапқыда бұл салпы құлақ сәндік қоянның негізгі түсі күңгірт тасбақа түсі болды, оны тағы мадагаскарлық деп те атайды және дәл осы алуан түрлілігі тасбақа түсті немесе дақты тасбақа түсті нұсқалары түрінде бүгінгі таңда да ең көп таралған болып қалып отыр. Содан кейін Голландиялық Қошқардың түстерінің алуан түрлерінің ақылға сыймайтын саны шығарылды, оны шартты түрде сегіз негізгі топқа бөледі.
Бір өңді: қара, көгілдір, шоколадты, ақшыл көк, көгілдір немесе қызыл көздері бар ақ түсті
Көлеңкеленген: бұлғын түсті пойнт, сиам бұлғыны, итбалық, түтінді інжу; тасбақа түсті - қара, көгілдір, шоколадты және ақшыл көк
Агути: сарғылт және шоколадты, шиншилла түсті және шиншилла түсті шоколадты, опал түсті, сілеуіндер мен тиіндер
Өңі: қара, көк, шоколад және ақшыл көк кәмшат
Кең жолақты (Wide Band): ақ сары, бұғы түсті, аязды, қызғылт сары, қызыл және үш түсті
Пойнтталған ақ түсті: қара, көгілдір, шоколадты және ақшыл көк
Таңбаланған: қара, шоколадты, көгілдір немесе ақшыл көк түс түрлерінде алтын немесе күміс сияқты болат түсті таңбалау
Дақты: ақ түспен үйлескенде жоғарыда ұсынылған түстердің кез келгені
Түгі жылтыр, тығыз, жіңішке құрылымды, біртекті, ұзындығы 2,5 см жуық. Роллбэк түріндегі терісі – егер артқы бөлігінен басына қарай қолмен жүргізсе, жүні артқа қарай баяу кері домалайды да, алдыңғы қалпына келеді. Голландиялық Қошқарлардың кез келген басқа тұқымның өкілдері сияқты, бір-бірінен ерекшеленетін айқын даралығы бар, сондықтан бүкіл тұқымның сипатына қатысты жалпылау шартты болып табылады. Дегенмен, көптеген бастаушылар бұл қояндардың көпшілігі мейірімді екендігімен келіседі. Орта есеппен Голландиялық Қошқарлар 10 жылға дейін ұзақ өмір сүреді. Ал жақсы жағдайларда, дұрыс қоректенгенде, мейірімді, қамқор қатынас болғанда одан да ұзақ – 13-14 жасқа дейін өмір сүреді. Қысқа жұмсақ жүні бар тұқым күтімде қиындық тудырмайды, бірақ сонда да белгілі бір грумингті талап етеді. Табиғи түлеу кезеңдерінде –күзде және көктемде түгін жұмсақ сликермен, содан кейін артық қылдарын алып тастау және өз тонын өз бетінше күтетін қоянның жүнін мәжбүрлі жұтып қоюына жол бермеу үшін щеткамен тарау керек. Сонымен қатар, аптасына бір рет өлі қылшықтарды алып тастап, тонын жұмсақ щеткамен жеңіл тарап шығу керек.
