Базадес
Тұқымның атауыЕтті
БағытыІҚМ
Жануардың түріБазадез тұқымы (Bazadaise, Baz-a-Day деп аталады) Францияда тарихи Базас қаласында пайда болды, онда 1896 жылы 31 шілдеде асыл тұқымды кітап бекітілді. Бұл тұқым жергілікті аквитандық сиырларды испан тектес малдармен шағылыстыру кезінде пайда болды деп саналады. Бұған дейін базадестер тартқыш жануарлар ретінде қолданылды. 1989 жылы базадес популяциясы және олардың генетикалық материалы алғаш рет Англияға, Австралияға, Бельгияға, Испанияға және Голландияға әкелінді, содан бері осы елдерде базадез өсіру сәтті жалғасуда. Бүгінгі таңда базадес - жоғары ет айырбастаумен, жақсы өнімділігімен, жеңіл төлдеуімен танымал, керемет дәмі бар майсыз мәрмәр ет өндіруші ретінде беделге ие болған тамаша етті тұқым.
Базадес тұқымының дене бітімі мықты, дөңгелек типті, қаңқасы жұқа. Бұлшықет бедері жақсы дамыған, арқасы кең, аяқтары мықты. Ересек бұқаның орташа салмағы – 1100 кг, сиырларда - 750 кг, шоқтығының биіктігі сәйкесінше 145 және 140 см. Бұзаулар 35-42 кг салмақпен туылады, бұлшықет бедері 10-14 күннен кейін «көріне бастайды». Барлық дарақтар мүйізді. Түсі қанық сұрдан ашық сұрға дейін өзгереді. Бұзаулар бозғылт сарғыш болып туылады және 3 айға дейін сол күйінде қалады.
Жылы мезгілде базадес биіктігі 2400 м-ге дейін таулы жайылымдарда жайылуға қабілетті. Шыбындар мен кенелердің шағуына төзімді, аптап ыстыққа және қатты суыққа бейімделеді, кез келген ұстау жүйесіне жарамды. 4 айда олардың салмағы 200 кг-ға, ал 12-14 айда 500 кг-ға жетуі мүмкін. Базадез Францияның ет нарығында бірінші орынға ие болды. Сою шығымы - 63-67%. Жақсы дәмі бар жоғары сапалы майсыз мәрмәр сиыр етін береді. Базадес сиырлары керемет: сиырлардың 70%-дан астамында төлдеу аралығы 380 күннен аз.