Қоян
Жануардың түріБразилиялық
Тұқымның атауыБағалы терілі
Бағыты
Тұқым Оңтүстік Американың ыстық аймақтарынан шыққан және Бразилия маңында кең таралған. Жергілікті тұрғындар қояндарды Рустико деп атайды, бұл шамамен "ауыл қояны" дегенді білдіреді. Рустиконы өсіруде қандай тұқымдар қолданылғаны белгісіз, зерттеушілердің пікірінше, бұл басқа жергілікті тұқымдар сияқты табиғи сұрыпталу мен әуесқой селекцияның нәтижесі. Шектеулі мөлшерде бұл қояндарды Ұлыбритания энтузиастары ұстайды, АҚШ-тың Аризона штатындағы әуесқойларда аздаған популяциясы бар. Тұқым өз Отанында танымал, Бразилия фермаларында көптеп өсіріледі және сарапшылар оны стандарт алу үшін жеткілікті түрде ерекше деп санайды. Алайда, бүгінгі күнге дейін Бразилиялық тұқымды ең ірі қоян өсірушілер қауымдастығы – Американдық та (ARBA), Британдық та (BRC) әлі күнге дейін мойындамайды.
Тұқым орташа өлшемді, ересек дарақтың салмағы 3-тен 4,5 кг-ға дейін. Бразилиялық қояндардың ерекшелігі - жынысына байланысты дене пішіні өзгеше болады. Еркектерінің денесі тығыз, мығым, коммерциялық типке ие. Аналықтарының денесі ұзын, жинақы, жартылай арка (мандолин тәрізді) типті. Басы үлкен, сәл ұзынша, танауы айқын. Құлағы үлкен емес, мықты, ұштары сүйір, түкпен жабылған. Жүні қалың, тығыз, ұзын, қатты қылшықты түктері бар. Түгі мол, үлпілдек, түрпіленген жүні сол күйінде қалады немесе баяу бұрынғы күйіне оралады, тығыз түгі қояндарды тропикалық жаңбырдан да, бәкене шыбындардан да жақсы қорғайды. Түстердің негізгі вариациялары қара пигменттің диапазонында, қанықтылығы әртүрлі: қара, көгілдір, ақық түсті, көк шиншилла түсті, көгілдір аяз түсті, көгілдір болат түсті, сұрғылт інжу түсті, шоколад түстес, көк бұғы түстес. Кез-келген нұсқада түс схемаларының бірі кездеседі, соған сәйкес түсі біртүсті, теңбіл немесе калифорниялық болуы мүмкін. Бұл әртүрліліктің барлығын Бразилиялық тұқымның бір ұяластарынан көруге болады, олар өздерінің оңтүстік түрлі-түсті әртүрлілігімен таң қалдырады. Калифорниялық нұсқа үшін көздің қызыл түсті болуы сипатты, қалғандары үшін көк-сұрдан жаңғақ түсіне дейін.
Қояндар жуас, мейірімді, үй жануарларымен – мысықтармен, иттермен, теңіз шошқаларымен жақсы тіл табысады. Олар төбелесуге бейім емес және жұптасып өмір сүреді және бір-біріне жабысып уақыт өткізуді жөн көреді. Селекционерлер тек аналықтары ғана емес, еркектері де ұрпақтарына мұқият қарайтынын, көмектерін қорғауға және суық түндерде жылытуға дайын екенін айтады. Куәгерлер бұл қояндар тіпті жыланды өлтіре алады дейді. Басқа тұқымдардың өкілдері сияқты, Бразилиялық қояндар ымыртта да, таңертең де белсенді. Жас қояндар жасқаншақ, әлсіз болады және оларды қолына алып, ұстап көргісі келетін кішкентай балалар үшін үй жануарлары ретінде асырау ұсынылмайды. Бала қоянмен жұмыс істеу ережелерін үйренгеннен кейін ғана онымен қатынасуға рұқсат етуге болады.
