Жұмыртқалы
БағытыДоминант
Тұқымның атауыҚұстар
Жануардың түрі
«Доминант» деген атпен Чехиядағы аттас фирмада өсірілген бірнеше кросс бар. Плимутрок, суссекс, род-айланд, леггорн, корниш тауық тұқымдарын пайдаланған кезде жұмыртқа өнімділігі жоғары болады. Өнеркәсіптік өндірісте ең танымал ақ Д-529 және қоңыр Д-102. Бірақ бұл ірі құс фабрикаларына арналған тауықтар, онда тұрақты тамақтану, жарықтандыру және температура жағдайларын жасауға болады. Қоршаған ортасындағы, күтіміндегі және асыраудағы кез келген өзгерістер құстың өнімділігіне бірден әсер етеді. Шаруа қожалықтары үшін сұр шұбар-959, қара Д-109, кгілдір Д-107, күміс Д-104, кекілік тәрізді Д-300 жұмыртқалы кростары және т.б. ұсынылады, олар күй талғамайтындылығымен және өміршеңдігімен ерекшеленеді. Барлық нұсқалардың толық сипаттамаларын мақаланың төменгі жағынан таба аласыз. Бұрын чехиялық бройлерлер де сатылымда болған: БР-11 және қызыл 22, бірақ соңғы бірнеше жылда олар ұсынылмайды және өндірушінің каталогтарынан жоғалып кетті.
Доминант жұмыртқалы тауықтары өте үлкен болуымен ерекшеленеді: тауықтар 1,8-2,3 кг, ал әтештер 3 кг-ға дейін. Тауықтар өте ерте, 4-5 айындада жұмыртқалай бастайды және бірден үлкен жұмыртқа береді. Чех тауықтарының сыртқы түрі алуан түрлілігімен ерекшеленеді, ата-аналық ізіне байланысты. Көпшілігінің аяқтары ұзын, сол себепті фермерлерді оларды түйеқұстармен салыстырады. Кростар аутосекстілігімен ерекшеленеді, яғни кішкентай кезінде-ақ тауықтар мен әтештерді ажыратуға болады. Әдетте тауықтар қаралау түсті, ал әтештер ақшыл болады. Егер түстері бірдей болса, онда басында ақшыл дағы барлары әтештер болып саналады. Кейбір кростардың (d-104, d-304, D-300) балапандарының жынысын қанаттарының ұшына қарап ажыратуға болады. Тауықтардың қауырсындануы ерте, ал әтештердікі кейінірек басталады, сондықтан қанаттары қиылған сияқты көрінеді. Сөзсіз артықшылықтарына олардың ерте жетілуі және сәйкесінше жұмыртқа салуының ерте басталуы жатады. Жақсы дәмі бар үлкен жұмыртқалар сатып алушыларды тартады. Доминант тауықтары толыққанды тамақтану мен қолайлы күту жағдайлары жасалған болса, күн сайын дерлік жұмыртқа табады. Егер қосымша жарықпен және жылумен қамтамасыз етсеңіз, олар қысқы суықтарда да жұмыртқалайды, тек жарылып кетпес үшін жұмыртқаны уақытында алу маңызды.
Тауық қорасы құрғақ болуы керек. Шамадан тыс ылғалдылық әртүрлі ауруларға ықпал етеді. Төсеме үшін шымтезек пен сабан қоры туралы алдын-ала ойластырған жөн. Әр топта бір әтештен артық қалдыруға болмайды. Бәсекелестік жағдайы кезінде әтештер бір тауыққа бірге шабуыл жасауы мүмкін. Ең жақсы жағдайда, бұл мекиеннің жаралануымен аяқталады, ал жаманы – оны шоқып тастайды. Егер тауықтар қытқылдай бастаса, ал бұл қажетсіз, фермерлер тауықты басқа топқа 2-3 күнге қамауға кеңес береді. Қудалау мен стресстен кейін, әдетте, тауық балапан басуды сұрауын тоқтатады. Күту және тамақтандыру ережелері дқрыс сақталған болса, чехиялық Доминант кросы көптеген ірі және дәмді жұмыртқа береді.
Әтештер өте тез өседі. 3,5-4 айында оларды етке союға болады, бұл ретте фермерлер еті мен сорпасының жағымды дәмін атайды. Жұмыртқалардың ұрықтануы және олардан балапан шығу мүмкіндігі 90%-ға жақын. Кейбір қосалқы түрлерде балапандардың аман қалуы 98-100% құрайды. Өндірушілер жариялаған жұмыртқалағыштығы – 310 жұмыртқа. Бұл ретте, олардың салмағы 65-70 г, көп жағдайларда одан да үлкен – 118 г дейін де болады. Әдетте, бұл жұмыртқалардың екі сарысы бар және инкубацияға жарамайды.
Минорка (Minorca), Розекомб (Rosecomb).
