Галловей тұқымы (Galloway cow breed)

Тарихы

Шотландиядағы Галловей графтығынан галловей тұқымы. Бұл тұқым туралы алғаш ескертулер римдіктер Британ аралдарын басып алған кезден басталады. Тұқым «біртүрлі және өте күшті қара мүйізсіз мал» ретінде сипатталған. Галловей тұқымының қалыптасуы таулы жерлерде ылғалды климаттың, салқын жаздың және аз қарлы жұмсақ қыстың әсерінен болды. Тұқымды қалыптастыру жұмыстары 18-ғасырдың екінші жартысында жергілікті жұмысшы малдың өнімді қасиеттерін арттыру арқылы басталды. Бұл мал жыл бойы жайылымдарда болуға мүмкіндік беретін қасиеттерге ие болды. 19-ғасырдың бірінші жартысында селекция тұқымның ерте жетілуін арттыру, ет сапасын жақсарту бағытында жүргізілді. 1862 жылы асыл тұқымды кітапты жүргізу басталды, онда галловей және абердин-ангус тұқымдарының өкілдері жазыла бастады, ал 1878 жылдан бастап галловей тұқымын өсіру туралы жеке кітап жүргізілді.

Тұқым туралы толығырақ BaiBolsyn.kz арнасындағы бейне энциклопедиядан көріңіз:

Тұқым стандарты

Галловей малы түсі мен дене бітімі бойынша абердин-ангусқа ұқсас. Алайда, соңғысынан айырмашылығы, оның созылған, бірақ терең емес денесі бар, ұзын толқынды түгі қыста 20 см жетеді. Галловей тұқымы тұқылдығымен сипатталады. Жануарлардың түсі қара, кейде сұр-қоңыр, сонымен қатар ашық жолақпен қоршалған жануарлар немесе таза ақ түсті жануарлар кездеседі. Сиырлар жыл бойы жайылымдық күтімге жақсы бейімделген және жануарларға жылдың суық мезгіліне, сондай-ақ желге, қатты жаңбырға, суыққа және қарға төтеп беруге көмектесетін жүнді түбітімен ұзын, қатты түкке ие. Сонымен қатар, галловей тұқымының өкілдері ыстық климаттық жағдайларға оңай бейімделеді. Жайылымдық ұстаудың арқасында жануарлар күшті конституция мен жақсы ет қасиеттерін қалыптастырды.

Шаруашылық сипаттамасы

Сиырлардың орташа салмағы 450-550 кг, бұқалардың салмағы 800-850 кг. Бұзаулар салмағы 24-27 кг-мен туылады. Жас жануарлардың дамуы тіпті қатал жағдайларда да қарқынды жүреді. Тірі массаның өсуі үшін қоректендіру және ұстау жағдайлары маңызды және тәулігіне 800 - 1100 грамм аралығында өзгереді. 15 айлық бұқалардың тірі салмағы 400-430 кг жетеді. Бұқашықтарда сою өнімділігі 58-62 % жетеді. Алғашқы төлдеу 33 айдан бастап жүреді.

Шаруашылықтарда өсірудің практикалық тәжірибесі

Қазіргі уақытта бұл тұқымды өсіру: Сібір, Орал, Орталық және Солтүстік-батыс федералды округтерінде жүзеге асырылады. Асыл тұқымды табын Алтай Республикасында орналасқан «АЭСХ СО РАН» ФМУК-да орналасқан. Галловей мал тұқымы осы шаруашылыққа 1985 жылы Шығыс Қазақстаннан әкелінді.

Алтай өлкесінде бір шаруашылықта, Алтай ауданының «Агро-Стандарт» ЖШҚ-да өсіріледі.

Сонымен қатар, «Барнаульское» асыл тұқымды ААҚ-да аймақта және одан тыс жерлерде ірі қара малдың галловей тұқымының биоөнімін жеткізуге мүмкіндігі бар. Қазіргі уақытта қоймадағы шәуіт өнімдерінің саны 6000 дозаны құрайды.

Ұқсас тұқымдар

Абердин-ангус (Aberdeen Angus), Герефорд тұқымы (Hereford), Әулиекөл (Auliekolskaya).