Етті
БағытыКанчим
Тұқымның атауыІҚМ
Жануардың түрі
Канчим (Canchim) – Орталық Бразилияда шароле малын үнді-бразилиялық малмен шағылыстыру кезінде өсірілген сиыр тұқымы. Өткен ғасырда Бразилияда сиыр етін өндіруді жақсарту мақсатында жергілікті мал зебу арқылы жақсартылды. Зебу тәрізді мал ет өнімділігі бойынша еуропалық тұқымдардан төмен болды. Генетикаға шароленің қаны қосылды. Еуропалық тұқымдар Бразилияның қоңыржай климатына бейімделуінің төмендігіне байланысты жергілікті, жақсартылған зебуді, малды толығымен алмастыра алмады. Шароле өзінің жоғары ет өнімділігі мен Орталық Бразилияда өмір сүруге бейімділігі үшін таңдалғаны атап өтілді. 1922 жылы шароле ірі қара малы Гояс штатына әкелінді, 1936 жылы олар Сан-Паулу штатындағы Сан-Карлос қаласына көшірілді, бүгінде бұл - канчим сиырларын өсіруге арналған Эмбрапа мемлекеттік зерттеу станциясының фермасы. Бұл табыннан будандастыру бағдарламасында қолданылатын аналықтар мен өндірушілер пайда болды. Канчимді өсіру үшін қолданылатын зебудың негізгі тұқымы үнді-бразилиялық болды, нелор мен гузер малы ішінара қолданылды. Шағылыстыру бағдарламаларында шароле мен зебудың қан қатынасы 5/8 және 3/8 болды, қай генетиканың тиімдірек екенін бағалау үшін қарама-қарсы қатынасты: шароле – 3/8, зебу - 5/8 қолданып көрді. Алынған мәліметтерге сүйене отырып, 5/8 шароле мен 3/8 зебу қатынасы ең қолайлы болып шықты: ет өнімділігінің тамаша көрсеткіштері, ыстыққа және паразиттерге төзімділік. Мұндай шағылыстырудың алғашқы бұзаулары 1953 жылы туылды, сонымен бірге Орталық Бразилияда өсіруге өте ыңғайлы канчим тұқымы пайда болды. Тұқымның атауы канчим сиырлары өсірілген аймақта кең таралған ағаштың атауынан шыққан. 1971 жылы Бразилиялық канчим селекционерлер қауымдастығы (ABCCAN) құрылды; 1972 жылы 11 қарашада «Табын кітабы» бойынша жұмыс басталды; 1983 жылы 18 мамырда Бразилияның ауыл шаруашылығы министрлігі канчим түріндегі ірі қара малды тұқым деп таныды. Соңғы жылдары канчим малын қалыптастыру үшін негізінен нелор тұқымы қолданылады. Оңтүстік Америка елдерінде таралған. Бразилияда тіркелген мал саны 28-30 мың басты құрайды.
Канчимнің денесі күшті, бұлшықет бедері жақсы анықталған. Сырттай шароле малына ұқсас, бірақ мойын аймағында зебудан қалған өркеш бар. Ересектердің орташа салмағы - 500-600 кг. Түсі ақтан ақшыл сарғышқа дейін өзгереді. Түгі қысқа және тегіс.
Канчим тұқымды мал, егер желіннен айырғаннан кейін бірден бордақылау алаңдарында ұсталса, 18 айда союға дайын; 24-те, егер жайылымдық күтіп-бағу қолданылса және бордақылау алаңдары соңында; 30 айда, егер жануарлар жайылымда ғана ұсталса, бордақылаусыз. Канчим сиырлары шароле сиырларына қарағанда көбірек бұзау береді, бірақ зебу тәрізді сиырларға қарағанда үлкенірек. Канчим сиырлары Бразилияның табиғи жайылымдарында өсіруге бейімделген төзімді жануарлар.
