Қазақ құйрықты жартылай қылшық жүнді қой тұқымы (Kazakh fat-tailed semi-coarse-haired)

Тарихы

Жартылай қылшық жүні бар құйрықты қойлардың алғашқы отандық тұқымы. Үш тұқымдық типті қамтиды: қарғалы, ақтөбелік және байыс. Қазақ құйрықты қылшық жүнді қойларды еділбай, сараджин, тәжік және дегерес тұқымдарының қойларымен күрделі көбейту әдісімен және кейіннен "өз ішінде" қалаулы үлгідегі қойларды өсірумен құрылған. 1994 жылы бекітілді.

Тұқым стандарты

Қошқарлардың тірі салмағы - 90-100 кг, ұрғашыларда - 58-64 кг, тоқтылар - 33-37 кг, ұрғашы тоқтылар - 32-35 кг. Жас жануарлардың сою шығымы - 51-54%, ұшадағы жұмсақ ет шығымы – 79-82%. Қошқарлардың жүнін қырқу - 4,0-5,0 кг, аналықтарын қырқу - 2,4-2,8 кг. Қазақ құйрықты жартылай қылшық жүнді қойлардың құнарлылығы 108-112% құрайды. Мықты конституциядағы жануарлар, жақсы дамыған қаңқасы және өте қанағаттанарлық ет-май денесі бар. Басы орташа өлшемді, қырынан қарағанда түзу немесе сәл қоңқақ тұмсықты. Мойны орташа ұзындықта және жеткілікті бұлшықетті. Шоқтығы кең, арқасы түзу, құйымшағы кең. Денесі терең және кең. Аяқтары күшті және дұрыс орналастырылған. Құйрығы үлкен немесе орташа, жинақы, қошқарларда біршама салбырауға жол беріледі. Түсі әр түрлі реңктердегі қоңыр, қызыл және сұр.

Шаруашылық сипаттамасы

Қазақтың құйрықты жартылай қылшық жүнді қойлары, әсіресе сүт кезеңінде және дамудың алғашқы 16-18 айында өте ерте жетілуімен ерекшеленеді. 4-4,5 ай жасында анасынан айыру кезінде тоқтылар орта есеппен 37,7%-ға, ұрғашы тоқтылар - 52,5%-ға, 1,5 жаста - тиісінше ересек қойлар массасының 77,1 және 89,9%-на жетеді. Қылшық жүнді қойларды осы тұқымның асыл тұқымды қошқарымен шағылыстырған кезде, бірінші ұрпақтың будандары арасында 50-70% жартылай қылшық жүнге ие (оның 35-45% кілем түріндегі жүн), тірі салмағы 40-50%-ға артады.

Фермаларда өсірудің практикалық тәжірибесі

Қой тұқымы Батыс, Орталық, Шығыс және Оңтүстік-Шығыс Қазақстанның күрделі климаттық жағдайларында өсіру үшін қабылданған.

Ұқсас тұқымдар

Құйрықты қойлар (Fat-tailed sheep)