Навага (Navaga)

Тарихы

"Навага" атауы сами тілінен шыққан, ол бұл балық орыс дастарханында алғаш рет пайда болғанда, XVI ғасырдан бастап орыс тілінде пайдаланыла бастады. Наваганы орыс қалаларына қыста Солтүстіктен мұздатылған түрінде әкелген.

Тұқым стандарты

Нәлім тұқымдасына жатады. Оның өзіне тән омыртқасы бар: қабырғалары қысқа, ал ұштарында ісіктер болады. Бұл кішкентай балық: әдетте оның ұзындығы 15-25 см болады, өте сирек жағдайда 50 см-ге дейін жетеді. Наваганың төменгі жағы жоғарғы жағынан қысқа және қылқаны бар. Арқасы қоңыр-сұр, қара дақтары бар, бүйірлері ақшылдау түсті, құрсағы. Ұзындығы: 52 см дейін; салмағы: 845 г дейін. Солтүстік навага - кішкентай балық, сирек жағдайда 30 см-ден асады және салмағы 0,3-0,5 кг жуық болады. Қиыр Шығыс навагасы ірілеу, оның кейбір дарақтары 1,1 кг-ға дейін семіртілуі мүмкін.

Шаруашылық сипаттамасы

Уылдырық шашу желтоқсанның басынан ақпанның аяғына дейін тек тұзды суда минус 2°C жуық температурада болады. Бір ұрғашысы су астындағы заттарға жабысатын 25-тен 200 мыңға дейін уылдырық шығаруға қабілетті. Бұл үлкен аулармен, кемемен жүріп балық аулайтын торлармен және вентерьлермен өндірілетін кәсіпшілік балығы. Етінің өзі майлы емес, алайда бұл балықтың бауырының майлылық дәрежесі жоғары болады. Навага адам ағзасы үшін маңызды заттарға, соның ішінде А дәруменіне, D дәруменіне, Е дәруменіне, В9 дәруменіне бай. Наваганың өте үлкен кәсіпшілік маңызы бар және айтарлықтай көлемде өндіріледі. Навага қауымдасы өте тұрақты. Өнеркәсіптік өндірілім үшін аулап алуға минимум рұқсат етілген көлемі 19 см. Әуесқойлық су астындағы аулау кең таралған. Навага кәсіпшілігі мұз қатқан сәттен бастап ақпан айының ортасына дейін – уылдырық шашу алдындағы және уылдырық шашу кезеңдерінде жалғасады.

Шаруашылықтарда өсірудің практикалық тәжірибесі

Наваганы негізінен Ақ, Баренц, Охотск және Жапон теңіздерінде аулайды. Балық аулаудың негізгі құралдары желбезек торлары, вентерьлер, аулар, сондай-ақ әртүрлі пішін үйлесімді кемемен жүріп балық аулайтын торлар болып табылады. Ресейде наваганы жыл сайынғы аулап алу 7-ден 22 мыңға тоннаға дейін ауытқиды. Сонымен қатар, әсіресе Қиыр Шығыста әуесқой балықшылар оны қысқы балық аулау кезеңінде көп аулайды.

Ұқсас түрлері

Солтүстік навагасы, қиыр шығыс навагасы.