Күміс (Silver)

Тарихы

Қояндарды қолға үйрету жолындағы алғашқы қадамдардың бірі оларды індерде немесе қоршалған "қоян бақтарында" – биік қоршаумен қоршалған мәдениелендірілмеген аумақтың учаскелерінде ұстау болды. Онда жануарлар індер лабиринтінде еркін жүрді, тамақтанды, көбейді, ал иесі балғын ет алғысы келгенде қажетті мөлшерін атып алып отырды. Тарихи құжаттарға сүйенсек, мұндай бақтардағы қояндар күміс-сұр түсті болған. Сондай-ақ, сэр Уолтер Рэлидің 1592 жылы Португалиядан Англияға осындай қояндарды әкелгені және олардың шыққан жері Сиам екендігі туралы айтылады. Көптеген желілер бүкіл әлемге таралғанымен, бұл таңғажайып тұқым тек Америка мен Ұлыбританияда шектеулі мөлшерде кездеседі. Оны сақтауға мүдделі зауытшы өзінің қолдан келерлік үлесін қоса алады және қолдау клубтары арқылы бірнеше дарақтарды сатып алып, көбейте алады. Еегер ежелгі күміс жоғалса, қоян шаруашылығы оны ешқашан қайтара алмайды.

Тұқым стандарты

Күміс қоян– күміс түсті, реңкі бүкіл денесінде біркелкі таралған, орташа қояндар тұқымы. Тек тұмсығының ұшы, құлағы, құйрығының жоғарғы бөлігі мен аяқтары жануардың денесінен аздап күңгірт. Түс реңкі тұқымда ашық күмістен қою күміске дейін өзгеруі мүмкін. Түстің күмістілігі жүн санаттарының түсі бойынша әртүрлі болуына байланысты: бағыттаушы жүндер бүкіл ұзындығы бойынша қара (тек олардың түсінің негізі). Қылшықты түктердің бір бөлігі де осындай түске ие, ал олардың екінші бөлігі таза ақ түсті; түбітті түктер - бұл негізі аздап ашық түсті көгілдір түсті. Түсінің жалпы реңкілігі жамылғы түктің қара және қара-ақ жүндерінің арақатынасына байланысты. Көжектердің күмістілігі бір айға дейін байқалады және 4 айлық жасында толығымен қалыптасады. Қазіргі уақытта бұл тұқымның ересек қоянының салмағы орта есеппен 4,5 кг құрайды, ал жеке дарақтарда 5,8-6,6 кг жетеді. Күміс қоян үшін күшті конституция мен дұрыс дене бітім сипатты. Басының мөлшері орташа, қысқа, тік тұратын құлақтары бар. Денесі шағын, тығыз, ұзындығы 57 см-ге дейін жетеді. Кеудесі терең және кең, кішкентай сағағы бар. Жауырын астындағы кеуде айналымы 36 см.

Шаруашылық сипаттамасы

Ықшамдылық индексі 56-дан 64%-ға дейін. Көжектер орташа салмағы 75 г болып туылады, қарқынды өседі, етінің ертежетілушілдігі жоғары. Сонымен, 2 айлық жаста олар 2 кг-ға, 3 айлық жаста – 3 кг-ға, 4 айлық жаста – шамамен 4 кг-ға жетеді, тірідей салмақтың 1 кг өсіміне 2,5-3,5 кг жем жұмсалды. Олардың жақсы өнімділігі сойыс салмағымен көрсеткіштерімен дәлелденеді, ол 3-4 айлық көжектерде 57-61% құрайды. Ұшасы жағымды тауарлық түрге ие. Ол жақсы белбеуленген, бұлшықет арасындағы майы біркелкі таралған. Ет шырындылығымен және жоғары сапасымен ерекшеленеді. Қояндардың сүттілігі мен өсімділігі жоғары; олар бір төлдегенде орташа мөлшермен 8 көжек туады. Қояндардан түпнұсқа түске ие үлкен терілер алынады, олар табиғи түрде аң терісінен жасалатын өнімдерді дайындауға кетеді. Терілері түктілігі үшін бағаланады. Жамылғы түктің тығыздығы бойынша олар қара-қоңыр және кеңестік шиншилла түстес тұқымдардың қояндарынан кейін екінші орынды алады.

Ұқсас тұқымдар

Рейн (Rhenish rabbit), Сатин (Satin).