Шоқыр
Тұқымның атауыБалық
Жануардың түрі
Шоқыр - бекіре тұқымдасының өкілі. Ол Қара, Азов және Каспий теңіздерінің акваторияларында мекендейді, бір даналары Адриатика мен Эгей теңізінде кездеседі. Шоқыр жүз метрден астам тереңдікті ұнатпайды.
Шоқырдың үстінде жұлдыз пластиналары бар ұзын денесі бар. Жоғарғы денесі сұр-жасыл, іші ашық сұр. Тұмсығы ұзартылған тегістелген, үшкір мұрынмен аяқталады. Артқы жағында 42-47 сүйек, анальды 25-28 сүйек бар. Омыртқаның орнына балықта шеміршекті хорда бар. Арқасында, ішінде және бүйірлерінде үшкір өсінділердің қатарлары орналасқан. Шоқырдың мұрнының астында тамақ іздеп су түбін зерттейтін төрт жұқа, тегіс мұрттар бар. Төменгі ерін нашар дамыған, ол үлкен ұзартылған мұрынның астында көрінбейді. Көбінесе ол 7-10 килограмға дейін өседі, бірақ ұзындығы 2 метрден асатын және салмағы 80 кг-нан асатын дарақтар да кездеседі. Алайда, бұл алыс дәлелдерге қатысты болды, ал 20 ғасырда ең үлкен олжа 54 кг-ға жетті.
Каспийдегі бұл балықтың негізгі тамағын әртүрлі шаян тәрізділер, сондай-ақ көп қылшықты нереис құрты деп атауға болады. Уылдырық шашу мамыр айында судың температурасы 13-18°C дейін көтерілген кезде басталады. Аналық әдетте өмірдің 9-12 жылында ғана жұптасуға дайын, еркектер 7-9 жаста жетіледі. Жас жануар 57,8 мың уылдырықты шаша алады, 20 жасында жетілген шоқыр 420 мыңға дейін уылдырық шашады. Уылдырықтарды инкубациялау судың температурасына байланысты 64-тен 88 сағатқа дейін созылады. Жайық өзенінде балық популяцияны өз бетінше ұстайды. Бүгінгі таңда фермалар екі бағытта маманданған: ересек балықтар мен уылдырықтарды өндіру немесе жас балықтарды өсіру, содан кейін оларды табиғи ортаға шығару.
Шоқыр құнды кәсіпшілік балық болып табылады. Қазақстанда Орал-Каспий бассейнінде кездеседі. 1930 жылдары шоқырды Арал теңізіне тарату әрекеті болды, бірақ ол сәтсіз болды.
Қазіргі уақытта, іс жүзінде бүкіл әлемде (тропикалық климаты бар елдерді қоса алғанда) табысты және кепілдендірілген, басқарылатын және жоспарланған балық өсіру тек ЖСЖ-да (жабық сумен жабдықтау ( су айналымы) қондырғысы) мүмкін екендігі туралы түсінік пайда болды.
