Швейцариялық Түлкі (Swiss fox)

Тарихы

1920 жылдары Мюллер текті швейцариялық бастаушы жүні сол кезде өте танымал және сұранысқа ие болған түлкі терісіне ұқсайтын тұқым жасауға тырысып, Гавана мен ангор қояндарын будандастырды. Алынған нәтиже қалағаннан тым өзгеше болды, терісі түлкі терісіне сапасымен де, түсімен де ұқсамады. Бұл бастаушының салқын қарауына әкелді, бірақ тұқым 1925 жылы Швейцариялық Түлкі қояны атымен стандартты алды. Осыған байланысты бізге керемет американдық Күміс тәрізді Түлкіні – басқа континентте, бірақ сол мақсатпен, Алып Чекердтерді және Күміс тәрізді қояндарды будандастыру арқылы дамыған тұқым туралы айтпауға болмайды. Түлкі қоянының американдық түріне стандарт, қызықты кездейсоқтықпен, тура сол 1925 жылы алынды. Бірнеше жылдан кейін неміс селекционерлері түлкі терісі бар қояндарды шығаруды ойланды. Бастаушы Лэйффер мырза Стандартты Шиншилла мен Ангорды будандастырды да, алғашқы дарақтары 1932 жылы Көгілдір Түлкі деген атпен ұсынылды. Сонымен қатар, түлкі қояндарының швейцариялық түрі бүкіл Еуропада таралды және 1933 жылы Голландияда танылды. Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде Көгілдір Түлкінің басы толығымен жоғалып кетті, ал Швейцариялық Түлкі қауымдасты қалпына келтіру үшін жеткілікті мөлшерде сақталды. Тұқым 1980 жылдары британдық стандартты алды, сәндік және көрмелік ретінде өсіріледі, сирек кездесетін тұқым болып қалды, бірақ адал жақтастарының арқасында қызығарлық жүйелілікпен Ұлыбритания мен Еуропа көрмелерінде көрсетіліп тұрады.

Тұқым стандарты

Үлкен дарағының салмағы 2,5-4 кг шамасында болатын орташа көлемді қоян. Дене құрылысы шағын, кеудесі кең және терең, аяқтары мықты және артқы бөлігі сүйірленген, жақсы дамыған. Айқын тұмсығы бар кішкентай басы қысқа мойнына төмен отырғызылған. Осы мойнының жоқтығы әсері бүкіл көкірегін жауып тұратын тығырықтай терісін одан да күшейтеді. Ұштары сүйірленген мықты құлақтары тігінен орналасқан, көкірегімен ұзындығы бойынша теңгерілген. Швейцариялық түлкі тұқымының түстері алуан түрлі. Ақ, қара түстері мен Гавананың түрлері біркелкі, қаныққан, терең жылтыры бар. Көгілдір түрлерінде негізгі пастель жұмсақ көгілдір түс біртіндеп аса күңгірт терісінің астына өтеді. Ақ түспен боялған дарақтардың көздері көгілдір немесе қызыл болады. Басқа жағдайларда көздерінің түсі терісінің түсіне сәйкес келеді.

Шаруашылық сипаттамасы

Швейцариялық Түлкінің терісі тығыз, жібектей, қалың, терісінің асты дамыған және қылқанды қылшықтары айқын. Талшықтардың ұзындығы 4-тен 7 см-ге дейін, олар айтарлықтай қатты және тегіс, Ангор терісіне тән болатыны сияқты, тым шатасуға және жылжуға бейім емес. Сондықтан тұқымды әсіресе ұзын жүнді қояндарды ұнататын әуесқойларға ұсынады. Тыныш, ынтымақшыл Швейцариялық Түлкі керемет үй жануары бола алады. Олар назар аударғанды және адаммен қатынасуды жақсы көретін мейірімді, салмақты қояндар. Осыған қарамастан, аңды қолға абайлап алу керек, өйткені аяғы мықты, күшті жануар өзін сенімсіз сезініп, сытылып шыға бастауы мүмкін, нәтижесінде адамды немесе өзін зақымдайды.

Ұқсас тұқымдар

Ағылшын Ангор түлкісі (Angora English).