Симментал тұқымы
Тұқымның атауыІҚМ
Жануардың түріЕтті-сүтті
Бағыты
Симментал - швейцариялық тамыры бар сиыр тұқымы. Симментал өз атауын Альпі өзенінен алды. Симменталдар жағдайында нақты ата-бабалар мен нақты күндерді атауға болмайды. Біртіндеп өсіру 5-ғасырда басталды деп саналады, бірақ тұқымға тек ХІХ ғасырда назар аударылды. Содан кейін сиырлардың симментал тұқымы бүкіл Еуропаға таралып, Солтүстік Америка мен Ресей империясына жетті. Соңғысында жергілікті сиырларды жақсарту үшін пайдаланылған симментал бұқашықтар пайда болды. Қазақстан бойынша ІҚМ симментал тұқымы біркелкі таралмаған, осы тұқымның барлық ірі мал басы ҚР шығыс бөлігінде орналасқан. Кейбір репродукторлық фермалар бұл тұқымды Кеңес Одағынан бері сақтап келеді, ал кейбір шаруашылықтар салыстырмалы түрде жақында осы тұқымды өсіруді бастады. Бұл жануарлар Павлодар және Шығыс Қазақстан облыстарының қатты және қолайсыз климаттық және ауа-райы жағдайына төзімді. Температураның, суықтың және тұрақты желдің күрт өзгеруіне қарамастан, Қазақстанның шығысында симменталдардың ең көп саны шоғырланған.
Тұқым туралы толығырақ BaiBolsyn арнасындағы бейне энциклопедиядан көріңіз:
Жануарлар жоғары ет қасиеттерімен сипатталады, жақсы дамыған қаңқасы бар, кез келген климатқа бейімделген, стреске төзімді. Тұқымның түсі - қуаңсары, қуаңсары шұбар, қызыл шұбар және ақ басы бар қызыл. Жануарлар күшті конституциясымен және пропорционалды дене бітімімен сипатталады. Шоқтығында биіктігі 135-140 см, денесінің ұзындығы 160-165 см, табан шеңбері 20-21 см. Басы үлкен, маңдайы кең, кеудесі терең (кеуде қуысы дамыған бұқаларда), артқасы кең, құйымшағы кейде көтеріікі, бұлшықеттері жақсы дамыған, терісі қалың, желіні жиі дөңгелек, емізіктері үлкен.
Симментал тұқымының ересек сиырларының салмағы 650-700 кг-ға жетеді, ал асыл тұқымды бұқалар 1300 кг-ға дейін жетеді. Бұзаулар 35-45 кг тірі салмақпен туылады. Олар жақсы салмақ қосады, өсу қарқындылығы жоғары, 6 айда жануарлар 200-240 кг тірі салмаққа жетеді, бұл оларды ерте жаста өсіруге және бордақылауға мүмкіндік береді. 12 айға дейінгі бұқашықтардың салмағы 400-450 кг, 18 айға дейін — 500-650 кг және орташа тәуліктік салмақ қосуы 950-1200 гр дейін жетеді. Жас жануарларда сою өнімділігі 50-54%, ересектерде - 51-52%.
«Ақтоғай-Агро» ЖШС 2022 жылғы 25 тамызда Ақтоғай ауданына симментал тұқымды ірі қара малдың 93 басын әкелді. Сүт-ет бағытындағы мал Словакиядан әкелінді.
