Қазақстанның былғары өнеркәсібі биыл айтарлықтай құлдырауды көрсетіп отыр. 2023 жылдың қаңтар–қыркүйек айларында 2022 жылдың алғашқы үш тоқсанымен салыстырғанда ІҚМ тері өндірісінің көрсеткіштері 55,8%–ға, 54,8 млн шаршы дм — ге дейін төмендеді (2022 жылдың қаңтар-қыркүйек айларында - 123,9 млн шаршы дм). Бұл ретте елде ірі қара мен жылқының өңделмеген терілерінің экспорты едәуір өсті. Бұл туралы energyprom.kz хабарлайды.
2023 жылғы қаңтар–тамызда өңделмеген экспорт жылдық мәнде 72,9% - ға артып, 3,4 мың тоннаға жетті. Негізгі сатып алушы - Ресей. Ағымдағы жылы шетелге ұсақ малдың да шикі терілерінің партиялары кетті: Өзбекстанға 8 мың бірлік өңделмеген шикізат жөнелтілді. Өткен жылы бұл тауар экспортталмады.
Қайта өңдеу кәсіпорындары, керісінше, былғары өнімдері үшін өңделген шикізатты шетелге жеткізу көлемін азайтты. Мысалы, ірі қара малдың терісінен иленген былғары немесе табиғи терінің (беткі қабатсыз) экспорты 43,7% - ға қысқарды. 2022 жылдың қаңтар–тамызында Қытайға, Үндістанға, Түркияға, Италияға осындай жартылай фабрикаттардың 4,3 мың тоннасы жөнелтілді, ағымдағы жылдың сегіз айында — тек 2,4 мың тонна. Ұсақ малдың өңделген терілері де аз жіберіле бастады: экспорт көлемі 25% - ға азайды.
Естеріңізге сала кетейік, бұған дейін Қазақстаннан өңделмеген терілерді әкетуді тоннасына 200 еуро мөлшерінде экспорттық кедендік баж (ЭТП) тежеген болатын. Қазақстанда қайта өңдеу кәсіпорындарының қуаты төмен болғандықтан, терілердің көп бөлігі талап етілмеген күйінде қалып, нәтижесінде жойылды. Сонымен қатар, баждың енгізілуімен өңделмеген терілердің бағасы оларға деген сұраныспен бірге құлдырады. Ағымдағы жылдың ақпан айында ведомствоаралық комиссия ірі қара малдың терісіне ЭСА-ны тоннасына 100 еуроға дейін төмендету және ұсақ малдың терісіне толығымен жою туралы шешім қабылдады.
