2022 жылы еліміздің ауыл шаруашылығы кооперативтері 47,4 млрд теңгеге бірқатар 390 мың ауыл шаруашылығы өнімін өндірді. Ауыл шаруашылығы кооперативтеріне қалған ауыл шаруашылығы өндірушілерімен тең шарттарда, оның ішінде жергілікті бюджеттер есебінен мемлекеттік қолдаудың барлық шаралары қолжетімді. Алайда, Ауыл шаруашылығы министрлігі оларды қолдау үшін қосымша шаралар қабылдайды. Бұл туралы ауыл шаруашылығы вице-министрі Азат Сұлтанов ҚР Парламенті Сенаты Аграрлық комитетінің кеңейтілген отырысында мәлімдеді, деп хабарлады Ауыл шаруашылығы министрлігінің баспасөз қызметі.
Азат Сұлтанов айтып өткендей, Салық кодексінде ауыл шаруашылығы кооперативтері үшін барлық салықтар бойынша 70% жеңілдікті көздейтін арнайы режим қарастырылған. Сондай-ақ, ауыл шаруашылығы кооперативтеріне ауыл шаруашылығы өнімінің өндірісін ұлғайту үшін "Бәйтерек" ҰБХ еншілес ұйымдары арқылы несиелер беріледі. "Ауыл аманаты" жобасы аясында кооперативтер ауыл шаруашылығы техникасы мен қажетті жабдықтарды сатып алуға, сондай-ақ өсімдік және мал шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу бойынша шағын цехтар ашуға несие ала алады.
Бұдан басқа, Инвестициялық субсидиялау қағидаларында жергілікті бюджет қаражаты есебінен ауыл шаруашылығы техникасы мен ауыл шаруашылығы кооперативтері үшін жабдықтардың жекелеген түрлері бойынша құнын 50% - ға дейін субсидиялауға басымдық және жоғары нормативтер көзделген.
Сонымен қатар, ауыл шаруашылығы министрлігі оң көрсеткіштерге қарамастан, көптеген кооперативтер қызметінің тиімділігі өте төмен болып қалатынын атап өтті. Жүргізілген талдау ауыл шаруашылығы кооперативтерінің шамамен 60% - ы салық төлемейтінін немесе әрекетсіз екенін көрсетті. Ауылда кооперацияның толыққанды дамуына фермерлердің кооперативтерге деген сенімінің төмендігі; ЖҚШ мен шағын фермерлердің ауыл шаруашылығы кооперациясының артықшылықтары мен пайдасы туралы хабардарлығының төмен деңгейі; ауыл шаруашылығы кооперативтері үшін жайылымдар мен шабындық алқаптардың жетіспеушілігі; - нормативтік-құқықтық актілердің жетілмегендігі кедергі келтіреді. Сонымен қатар, халықаралық тәжірибе көрсеткендей, бұл әлемнің көптеген елдеріндегі кооперативтер ауыл шаруашылығының дамуына негіз болды.
Осыған байланысты ауыл шаруашылығы кооперациясын одан әрі дамыту және проблемалық мәселелерді шешу үшін АШМ тиісті шаралар қабылдауда. Олардың ішінде: өтеусіз негізде ауыл шаруашылығы кооперациясын дамыту бойынша білімді тарату бойынша кең ауқымды жұмыс; әрбір елді мекеннің мамандануын айқындау бойынша ауылдық округтердің скринингі; ауыл шаруашылығы сервистік және өткізу кооперативтерін дамытуға баса назар аудара отырып, қолданыстағы заңнамаға өзгерістер мен толықтырулар енгізу; кооперативтерді ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлермен қамтамасыз ету; өңірлік тұрақтандыру қорларының құралдары арқылы өндірілген өнімді өткізу.
"Ауыл шаруашылығы кооперативтерін өткізу нарығымен қамтамасыз ету мақсатында форвардтық шарттар шеңберінде тұрақтандыру қорларын қалыптастыру кезінде ауыл шаруашылығы кооперативтерінен ауыл шаруашылығы өнімдерін басым сатып алу туралы мәселе пысықталуда. Бұдан басқа, өңірлердің ірі сауда субъектілерімен шарттар жасасу арқылы жаңа өткізу нарықтарын табу бөлігінде өңірлік әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялардың әлеуетін барынша пайдалану жоспарлануда", - деп түйіндеді Азат Сұлтанов.
