Қазақстанда сүт өндірісін ұлғайтуға бағытталған ауқымды жобалар іске асырылуда. Сүт-тауар фермаларын салуға бес жыл ішінде 100 млрд-тан бөлу жоспарлануда. Сонымен қатар, фермерлер өңдеушілердің сүт сатып алудан бас тартуына тап болды, өйткені Ресей мен Беларуссиядан арзан өнімдер елге келеді. Бұл мәселе туралы Мәжіліс депутаты Нұржан Әшімбетов премьер-министрдің атына сауал жолдай отырып мәлімдеді.
"АндасАгро" ЖШС Павлодар облысында 1200 басқа арналған сүт-тауар фермасын салды, бірақ өңдеуші кәсіпорындардың сүт қабылдаудан бас тартуы себебінен Еуропадан мал әкелуді тоқтатуға мәжбүр. СҚО-да шағын шаруа қожалықтарының иелері сұраныстың жоқтығынан сүтті дала төгуге мәжбүр болған жағдайлар бар. Мұндай жағдай барлық жерде бар", - деді депутат.
Оның айтуынша, сүт зауыттары шикізатты көрші елдерден әкелу және олардың өнімдеріне сұраныстың төмендеуі салдарынан шикі сүтті жеткізуге қосымша шарттар жасасудан бас тартуда. Бұл қазақстандық зауыттар әлі де сары майға, ірімшіктерге, йогурттарға, балалар тағамына, балмұздаққа сұранысты қамтамасыз етпейтініне, ал құрғақ сүт өндірісі қажеттіліктің тек 5% құрайтынына қарамастан.
Сонымен қатар, сауда желілерінде, әсіресе Ресей мен Беларуссиядан импорттық өнімдердің үлкен ағыны бар.
"Қазақстандық нарықты жаулап алу үшін көрші елдердің кәсіпорындары демпингке оңай барады, нәтижесінде отандық компаниялар қаражатсыз қалады, ал сүт саласы шығынға ұшырайды. Бірақ отандық кәсіпорындар банкроттыққа ұшырағаннан кейін "серіктестердің" бағасы осы деңгейде қалатыны факт емес. Егер қазақстандық фермерлерде шикі сүттің орташа құны литріне 200 теңгені құраса, онда ресейлік фермерлер сүтті литріне 31 рубльден немесе 160 теңгеден сатуға дайын. Бұдан басқа, ресейлік экспорттаушыларды мемлекет 100% субсидиялайды", - деп атап өтті Нұржан Әшімбетов.
Осыған байланысты депутаттар үкіметтен шикізатты, оның ішінде сүтті терең өңдеу бойынша жаңа өндірістерді іске қосу және жұмыс істеп тұрғандарын кеңейту жөнінде шаралар кешенін қабылдауды сұрайды.
Мәжілісмендер сондай-ақ сүт саласын дамыту жоспарларын қайта қарауды; сүт саласын субсидиялау деңгейін ЕАЭО елдерінің деңгейіне жеткізуді; сүт өндірушілерді ҚҚС-тан босатуды ұсынады. ЕАЭО елдерінің мысалында қазақстандық азық-түлік өнімдерін, оның ішінде сүт өнімдерін экспортқа жылжыту жөнінде шаралар қабылдау ұсынылады.
Сондай-ақ депутаттар қауіпті және есепке алынбаған импорттық азық-түлік өнімдерін әкелу мен өткізу бойынша бақылауды қамтамасыз етуге және жосықсыз импорттаушылар тарапынан демпинг фактілеріне тергеу жүргізуге шақырады.
Тағы бір ұсыныс - кедендік баждарды, әкелінетін сүт өнімдеріне алымдарды белгілеу және шикі сүт пен оның концентратын әкелуге тыйым салу немесе квоталар енгізу.
