Ақжайық
Тұқымның атауыЕтті-жүнді
БағытыҰҚМ
Жануардың түрі
Кроссбред жүні бар ақжайық етті жүнді қой тұқымы 1996 жылы Батыс Қазақстан облысында линкольн және ромни-марш 1/4, 3/4 қанды қойлары бар жіңішке жүнді және жартылай жіңішке жүнді-өрескел жүнді аналықтарды күрделі көбейтіп будандастыру және кейіннен "өз ішінде" қажетті үлгідегі жануарларды өсіру жолымен алынған. Жаңа тұқымды өсірудің айрықша ерекшелігі–ағылшын ұзын шашты тұқымдарының таза тұқымды өндірушілерін пайдалану арқылы ет-жүнді кроссбред қойларын алудың классикалық әдісі қолданылмағандығы, ал барлық жұмыстар линкольн және ромни–марш түріндегі будандастырылған қойларды қазақстандық репродукцияда қолдануға негізделген, бұл құрылған тұқымды қойлардың Батыс Қазақстанның табиғи-климаттық жағдайында өсіруге жоғары бейімделуін қамтамасыз етті.
Тұқымның авторы: Медеубеков К.У., Терентьев В.В., Терентьева М.В., Кудряков К.Г., Траисов Б.В.
Ақжайық ет жүнді қой тұқымының тұқымдық зауыттық ет типі және үш зауыттық желісі құрылды: БҚАТУ-7082 қалың жүнімен, үлкен тірі салмағы "БАЛИ - 1395" және ұзын жүнді "БАК - 4087".
Күшті құрылысы, үйлесімді дене бітімі, айқын етті-жүнді, жоғары сапалы кроссбред жүні бар жануарлар.
Ақжайық ет-жүнді қойларының қазіргі табыны үлкен биіктігімен, дұрыс дене пішінімен және жоғары ет пен жүн өнімділігінің жақсы үйлесімімен сипатталады. Жануарлардың мықты құрлысы және жақсы дамыған қаңқа сүйегі бар. Басы кең, қошқарлар мен аналықтар тұқыл, мүйіздердің сүйек негізісіз бастамасы қошқарлар бар, бірақ олар үлкен кемшілік болып саналмайды. Мойын орташа ұзындықты, етті шоқтығы, арқасы, белі және құйымшақтары кең. Кеуде жеткілікті кең, қабырғалары дөңес, тұлғасы ұзын мықты аяқ-қолдарда. Аяқтары орташа ұзындықта, дұрыс орналастырылған, сүйектері берік, тұяқтары қатты. Сандары жеткілікті түрде орындалған. Бастың жүндестігі көз сызығына дейін, аяқтарда білезік және секіру буындарына дейін. Ақ түсті жабынды түк. Таңауында, құлақтарында, аяқтарда кішкентай қара дақтар болуы мүмкін. Штапельді және штапельді-өрілген құрылымның жүні өте тығыз, денесінде жүн жақсы өскен. Кроссбред ақ жүн біркелкі, айқын бұралған (ұзындығы 1 см-ге 2-3 бұралу), люстра жылтырымен, жақсы және орташа тығыздығымен, жүн мен штапельде, ақ және ақшыл кремді маймен теңестірілген.
Өндіруші қошқарларының тірі салмағы - 94-130 кг, жуылған жүнді қырқу 4,1-5,4 кг, жүннің ұзындығы 13-18 см, тонинасы 50-48 сапа, аналықтар тиісінше: 55-60 кг; 2,5-2,8 кг;12-15 см; 58-50 сапа, жуылған жүннің шығымы 60-63%. Қойлар жақсы қоректену және сою қасиеттерімен ерекшеленеді. Аналықтың құнарлылығы 115-130% құрайды.
Батыс Қазақстан облысының Ақжайық аудандарының "Тасқала" және "Сәбит" асыл тұқымды шаруашылықтарында.
Қазақтың ет-жүнді қой тұқымы (Kazakh meat and wool)
