Андий қой тұқымы (Andiiskaya)

Тарихы

Андий қойлары тұқымы Солтүстік Дағыстанның таулы аудандарында жыл бойы жайылымдық өсіру жүйесі жағдайларында халық селекционерлері өсіретін байырғы тұқымдарға жатады. Қазіргі уақытта Андий қойларының ең көп және ең жақсы саны Дағыстан Республикасының аумағында орналасқан. Саны бойынша Андий қойлары Ресей аумағында өсірілетін қатты жүнді тұқымдар арасында үшінші орында - 150 мыңға жуық бас. 1990-2012 жылдар аралығында мал басының саны 4 есеге дерлік өсті.

Тұқым стандарты

Омырауы кең, көкірегі ұзартылған, негізі мен аяқтары мықты. Барлық дарақтары мүйізді, кішкентай көлемді. Үлкен жануарлар шоқтығындағы биіктігі - 53-60 см, аналықтарының салмағы — 35-45 кг, қошқарларының салмағы - 45-70 кг.

Шаруашылық сипаттамасы

Өсімталдығы жоғары емес деп саналады. Бір төлегенде 100 саулық қойға 105-110 қозыдан келеді. Ет өнімділігінің жақсы көрсеткіштері байқалады, әсіресе Андий қозыларының етін құнды деп санау қабылданған. Сою шығысы – 50-57%. Сыртынан қарағанда, жүні біртекті, бұйра және созылмалы болып көрінеді. Жылына екі рет қырқады — көктемгі жүнде 40-41% мамық, күзде — 37-38%, қылқан сәйкесінше — 59-60 және 62-63%. Бұрымша ұзындығы — 20-24 см. Жақсы жайт: өлі және құрғақ қылы жоқ. Қойлардан таза жүн қырқылымы — 1,1-1,4 кг, қошқарлардан 1,5-2,2 кг. Көктемгі қырқылым кезінде жуылған талшықтың шығысы — 58-67%, күзде - 75-80%. Андий қойларының жүнін – мауыт пен жамылғыш шапандар, қой терісін - тон, жартылай тондар, тұлыптар және сеңсең бөріктер жасау үшін қолданады. Саулық қойлардың сүт өнімділігі төмен — сауын мезгілі кезеңінде (150 күн) 70 кг-нан аспайтын сүт беруге қабілетті. Андий қойлары жері қиылысқан өңірлерге және ауа температураларының ауысуына және таулы аймақтарға жақсы бейімделген, ұзақ және алыс өткелдер жасауға қабілетті. Әдетте, Андий қойларын жыл бойы жайылымда ұстайды.

Ұқсас тұқымдар

Авасси (Awassi), Еділбай қойлары тұқымы (Edilbaevskaya breed), Лезгин қойлары тұқымы (Lezginskaya).