Ангора
Тұқымның атауыЖүнді
БағытыҰҚМ
Жануардың түрі
Ангор ешкілерінің шығатын орны болжаммен Орталық Анатолия: орталығы Анкара болып табылатын, бұрын Ангира (Анкира), яғни «зәкір» деп аталған, Түркияның өңірі болып табылады. Бүкіл тарихында сол ауданда жаулап алушылар саны едәуір өзгерді, Ангира бір сәтте Ангора атауына дейін бұрмаланды. Түркияда ешкілердің таңқаларлық ұзын жүнді тұқымын көргенде, шамамен осы сәтте XVI ғасырдың еуропалықтары да үлгерді. Дәл сол кезде осы тұқымның екі ешкісі V Карлға сыйлық ретінде Еуропаға әкелінді, мұнда олардың өсірілетін жері бойынша «ангор» ешкілері деген атқа ие болды. Ангор тұқымының кемел деген екінші аты да бар. «Сhamal» деген араб сөзінен аударғанда – жұқа. Аты ангор ешкісі жүнінің сапасын тікелей көрсетіп тұр. XIX ғасырдың бірінші жартысында ангор ешкілері алдымен Оңтүстік Африкаға әкелінді, мұнда арабтың «таңдаулы» сөзінен шыққан «мохер» деп аталған жүн өндірісі шаруашылықтың жетекші саласы болды. Кейінірек ангор ешкілері Солтүстік Америкаға Техас штатына келді. Онда ангор ешкілерін өсіру мал шаруашылығының негізгі салаларының бірі болды.
Ангор тұқымының үлкен текелері 45-50 кг жетеді және жүнінен басқа, әдемі мүйіздерімен бой көрсетеді. Текелердің бойы 75 см дейін жетуі мүмкін. Ангор ешкісі салмағы 30-35 кг және бойы 66 см дейін болғанда мұндай әдемі әшекейімен мақтана алмайды. Оның мүйіздері кішкентай және жұқа. Ангор ешкісінің түзілісі бос, басы кішкентай, мұрны қоңқақ және мойны жіңішке, қысқа. Ангор ешкісінің көкірегі ұзын емес. Аяғы қысқа, мықты, дұрыс қойылған. Янтарь түсті тұяқтарын тұқымның нышаны деп атауға болады. Ангор ешкісінің негізгі түсі – ақ, бірақ күміс түстес, сұр, қара, қоңыр және қызыл (уақыт өткен соң жоғалады) түстері кездеседі. Жүнінің ұзындығы 20-25 см дейін жетеді. Өскен кезде жүні жылтыр бұрымшаларға оратылып қалады, оларда 80% - ауыспалы қылға, 1,8% - қысқа қылға және 17,02% қылшық жүнге жатады. Жүнінің «люстра» деп аталытн қызықты жылтыры бар. Тіпті қараңғыда ангор ешкісінің үйірі жарық шағылыстырғыш әсер береді.
Ешкілерді жылына екі рет қырқады, ешкілерден – 6 кг, аналығынан - 3,5 кг, бір жасар еркек лақтан - 3 кг және бір жасар ұрғашы лақтан – 2 кг дейін жүн алынады. Әдетте ангор аналықтарын саумайды, оларды тек қана жүнін алу үшін пайдаланады, бірақ қалағанда ангор ешкісінен 5-6 ай сауын мезгілінде майлылығы 4,5% 70 л-ден 100 л дейін сүт алуға болады. Массасы 22 кг сектерді сойғанда сойыс шығысы 50% құрайды. Ангор ешкісі күй талғамайды, яғни төмен және жоғары температураларға төзе алады, азық талғамайды, тіпті көптеген ағаш тұқымдарының бұтақтарымен де қоректене береді, бірақ жүнінің сапасы күтіп ұстаудың және азығының сапасына тікелей байланысты болады.
