Аям Цемани (Ayam Tsemani)

Тарихы

Бұл ежелгі және қызықты тұқым Индонезиядан шыққан. Отанында олар өте танымал. Олар үйге бақыт әкеледі деп саналады, оларды діни рәсімдер мен сиқыршылық рәсімдерде қолданады. Бай туристер керемет дәмі бар деп саналатын қара етті жеп көру үшін көп ақша төлеуге дайын. Қазір Аям Цемани Еуропада да танымал болып келеді. Оны экзотикалық тұқымдарды ұнататындар Ресейде де, Украинада да асырайды. Бұл өзіндік ерекше тұқым сирек кездесетіндіктен бағасының қымбаттығына, сондай-ақ осы оңтүстік құстары үшін ыңғайлы жылы жағдайлардың қажеттілігіне байланысты таралуы баяу жүреді.

Тұқым стандарты

Аям Цемани отанында жұмыртқалағыш тауықтар қатарына жатқызылады, бірақ бізде бұл сәндік тұқым болып саналады. Ет өнімділігі төмен, өйткені құс аса ірі емес. Әтештерінің тірі салмағы - 2,5 кг, ал тауықтарынікі 1,5-2 кг жетеді. Сонымен бірге олар өздігінен баяу өсіп, дамиды, тек 7-8 айында жыныстық жетіледі. Кейбір құс өсірушілер тез жетілген кезде ет өзінің дәмін жоғалтады деп сеніп, құстардың өсуін кешіктіруге тырысады.

Шаруашылық сипаттамасы

Бір жыл ішінде мекиен тауық салмағы шамамен 50 г болатын 80-100 жұмыртқа салады. Қолайлы жағдайларда бір тауықтан алынатын жұмыртқа саны жылына 120 жұмыртқаға дейін артуы мүмкін. Бірақ аямнан экзотикалық қара жұмыртқаларды күткендердің көңілі қалады. Олардың жұмыртқасының қабығының түсі кәдімгі, ақшыл сары немесе сәл қызғылт. Бұл қабықтың ішінде қарапайым ақуызы мен сарысы бар. Тауықтар 8 айына қарай жұмыртқалай бастайды, алдымен дұрыс пішінді ұсақ жұмыртқаларды (30-35 г) бере бастайды, бірнеше аптадан кейін жұмыртқалардың массасы 50 г жетеді.

Аям Цемани – вирустық және жұқпалы ауруларға төзімді тұқым. Олар тіпті құс тұмауынан да қорықпайды деп мәлімдейді. Бірақ паразиттер өте үлкен зиян келтіреді. Сондықтан тауықтарға құрттардан емдейтін дәріні мезгіл-мезгіл беріп отыру қажет. Тері паразиттерінен құтылу үшін олардың күлді "ванналарды" қабылдауға мүмкіндігі болуы керек. Моншадан немесе үй пешінен шыққан ағаш күлін кең қорапқа салып, құрғақ бұрышқа қою керек және үнемі жаңа күл қосып отыру қажет. Бұл тұқым үшін түлеу кезеңі қиын өтеді. Осы уақытта витаминдер, жоғары ақуызды жем, балық майы берілуі керек. Араласпа жеміне өртенген құс қауырсындарын қосуға болады, әдетте үлкен құс ауласында мұнымен еш проблема болмайды. Өз тобыңды өсіру үшін тек таза қара құстарды қалдыру керек. Қауырсындардағы, башпайларындағы, сырғалықтарындағы тіпті кішкентай ақшыл дақ – бұл брактауға себеп. Мұндай үлгілерді бөлек ұстап, содан кейін сатып алушыларды дәмді еті бар қара тауықтармен таңдандыру керек. Тауықтар шамамен үш жыл бойы жұмыртқалай алады, сондықтан мекиендерді ауыстыру біртіндеп жүргізілуі мүмкін.

Ұқсас тұқымдар

Поляк тауықтары (Polish chickens), Суматра (Sumatra).