Балық
Жануардың түрі
1960 жылдардың басында ала дөңмаңдай Өзбекстанның су қоймаларына мақсатты түрде әкелінді. Бастапқыда оларды "Калган-Чарчик" шаруашылығының тоғандарына әкелді. Тоғандарда балық аулау кезінде кездейсоқ кетуі және шаруашылықтан судың апаттық ағызылуы есебінен олар Сырдарияға түсіп, онда сәтті көбеюде. Бұрынғы КСРО еуропалық бөлігінде және басқа елдерде кеңінен бейімделген, Арал, Каспий, Қара және Азов теңіздеріне құятын ірі өзендердің төменгі ағыстарында көбеюі тіркелген.
Ала дөңмаңдай 1,5 м ұзындыққа және 32 кг дене салмағына жетеді. Барлық тұқы балықтарынан кең және дөңес маңдайлы басының пішінімен және төмен орналасқан көздерімен ерекшеленеді, олар басының бүйірлеріне оның орта сызығынан төмен жылжытылған. Арқа жүзбеқанаты қысқа. Кеуде жүзбеқанаттарының ұштары құрсақ жүзбеқанаттарының негізіне кіріп тұрады. Құрсағындағы киль құрсақ жүзбеқанаттарының негізінің артында. Қабыршағы өте ұсақ. Бүйір сызығында 114-120 қабыршақ есептеледі. Жас балықтарда денесінің бүйірлері алтын өңдерге боялған, үлкендерінде қара дақтар пайда болады.
Табиғи ареал шегінде 4 жасында дене массасы 7 кг жуық болғанда жыныстық жетілген болады. Су температурасы 28-30ºС болғанда уылдырық шашу жүреді, уылдырық судың орта және түбіндегі қабаттарында шығарылады. Ақ дөңмаңдайдан ерекшелігінде ол тарсылға реакция білдірмейді және судан секіріп шықпайды. Уылдырықты жасанды инкубациялау және жылу электр станцияларының термальды суларында жас балықтарды кейіннен өсіру жолымен ғана көбейту мүмкін болады.
Ақ дөңмаңдай, Қара, Гибрид, Қытай, Черномор
