Қоян
Жануардың түріПолтава күміс
Тұқымның атауыБағалы терілі
Бағыты
Полтава күмісі – 1952 жылы белгілі селекционерлер, ағайынды И.И. Каплевский және А.И. Каплевский өсірген қоян тұқымы. Ағайындардың соңғысы Сұр Алып тұқымын да жасап шығарғанын айта кеткен жөн. Тұқымды әзірлеу Полтава облысындағы «Петровский» зверосовхозының базасында жүргізілді. Жаңа төзімді тұқымды өсірудің негізі француз селекциясының керемет Күміс Шампань қояндары болды. Сұр Алыппен болған жағдай сияқты, таңғажайып әмбебап тұқымды басқа, қатал климаттық жағдайларға және қарапайым азыққа бейімдеу әрекеттері жасалды. Бұл ой толық іске асты, Полтава Күмісі тұқымын өсіру бойынша селекциялық жұмыс Шампаньдарды жергілікті сұр қояндармен будандастырып, содан кейін қажетті сипаттамалары бар ең жақсы қояндарды мұқият таңдау арқылы жүргізілді. Полтава күмісі – кең таралған, сұранысқа ие тұқым және оның танымалдығы жылдар өткен сайын артып келеді. Керемет өміршеңдігі мен бейбіт сүйгіш мінезінің арқасында бұл қояндарды жаңадан бастаған әуесқойлар мен асыл тұқымды қояндарды өсірушілер сәтті асырай алады.
Қояндар ірі, ересек жануарлардың салмағы 4,5‒5,7 кг-ға жетеді, тұрқы сәл созылыңқы – ұзындығы 57 см-ге дейін, жартылай доға тәрізді, артқы бөлігі жақсы жетілген. Жалпы алғанда, жануарлар жақсы келіскен – кеудесі терең, басы орташа және өзіне сай жинақы, тығыз, дөңгелектелген құлақтары бар. Дене бітімі мықты, бұлшықетті, бірақ арық емес. Жүні сәл қаттырақ, қалың, созылғыш роллбэк. Мұндай жүн жамылғысы түлкінікіне ұқсайды және тым нәзік жүні бар тұқымдарға қарағанда, бұлар әрқашан ұқыпты, күтілген болып көрінеді. Осы сапасы бойынша Полтава күмісі қоянының жүні американдық тұқымдікіне ұқсайды. Түсі күңгірт сұрғылт-көгілдір немесе қара негізі мен ақ қылшықты түктерінің таңдаулы үйлесіміне байланысты әдемі, стильді, әсерлі көрінеді.
Қояндар 4 айында жыныстық жетіледі. Осы жасына қарай сау ұрғашы қоянның салмағы 2,6 кг-нан асуы керек. Ұрғашы 5 күн бойы ұрықтандыруға дайын болады. Күйлеуі әр 8 күнде қайталанады. Тұқым өсушілігін арттыру үшін белгілі бір уақыт ішінде бір еркек қоян мен 8 жыныстық жетілген ұрғашыны бөлек бөлмеде қамап ұстау арқылы гаремдік жұптастыру әдісіне жүгінген жөн. Ұрықтану кезеңі бір айға дейін созылады. Бір уақытта аналық қоян 18 көжекке дейін әкеле алады. Көжектері туғаннан кейінгі екінші күні аналық қайтадан репродуктивті циклге дайын болады. Ұрғашыларды 5 ретке дейін жұптастыру ұсынылады.
