Прекос
Тұқымның атауыЕтті-жүнді
БағытыҰҚМ
Жануардың түріҚой тұқымы француз тіліндегі Précoce сөзінен аталған, бұл ерте, тез жетілетін дегенді білдіреді. Ол 1860 жылы Францияда өсірілді, бір уақытта Германияда ет мериносы деп аталатын тұқым пайда болды. Тұқымның пайда болу аймағы - қоңыржай климат. Негізі лейстер тұқымының қошқарларымен, неміс мериносымен және ағылшын ұзын жүнді қошқарларымен қосылған рамбулье тұқымының жатыры болды.
Тұқым Францияда, Германияда, Чехияда, Польшада, Италияда, Шығыс Африкада кең таралған.
Прекос қойлары етті-жүнжі бағыттағы жетекші жіңішке жүнді тұқым болып саналады. Бұл ірі жануарлар (қошқарлардың салмағы 100 кг-нан, 115 және одан жоғары, 160 кг-ға дейін, аналықтар - 55-60 кг, 110 кг-ға дейін) дұрыс конституциясымен, мықты қаңқасы жақсы дамыған. Аяқтары күшті, қысқа, кең. Терісі қатпарсыз, денесі дөңгелек және ұзын, арқасы тегіс, кеудесі кең, терең. Қойлар тұқыл, қошқарлар да мүйізсіз, шамамен 20%-ында мүйіз болады. Жүнінің ұзындығы 10 см-ге дейін. Басында жүні көзіне дейін, аяқтарында - секіру және табан буындарына дейін өседі.
Қошқарлардың жүнін қырқу 10-12 кг, аналықтарда 5-5, 5 кг құрайды. Асыл тұқымды фермалардағы рекордтық қошқарлар 16,5 кг-ға дейін қырқу көрсетеді. Жуылған жүннің шығымы - 48-52%. Жүннің жіңішкелігі — 60-64 сапа, кейде - 58. Жүн дөрекі, денесінің артқы жағында өрескел, төбелерінде құрғақ. Майы ашық крем, крем түсті. Талшықтардың бұралуы дұрыс. Аналықтардың құнарлылығы 140-150% құрайды. Орташа тәуліктік массаның өсуі 220 грамға дейін, 4 айға дейін қошқарлардың салмағы 34 кг, саулықтарда — 30 кг дейін.
Тұқымның артықшылығы: қоңыржай климатқа және қарқынды егіншілік аймақтарына жоғары бейімделу, жоғары құнарлылық пен ерте жетілу, тез салмақ жинау. Ұрғашылардың аналық қасиеттері дамыған, салмақ қосуы жоғары, жүн сапасы жақсы.
Тұқымның кемшіліктері: жалпы аз жүн қырқу және өте сирек жүн жабыны, құрсақтың нашар өсуі, жүні көбінесе ұзындығы мен сапасы бойынша теңдестірілмеген.
Австралиялық меринос қой тұқымы (Australian Merino), Олибс (OLIBS) (Ontario Lamb improvement Breeding Strategy)