Жетісу тұқымы (semirechensk breed of pigs)

Тарихы

Жетісу шошқа тұқымы Қазақстанда кемерово және ірі ақ тұқымдарды жабайы қабанмен будандастырудан өсірілді. Жұмыс екі кезеңде өтті. Алдымен үй шошқаларын қабанмен будандастыру жүргізілді. Жұмыс барысында жаңа тұқымның критерийлеріне сәйкес келмейтін жануарларды қатаң іріктеу және жарамсызға жіберу жүргізілді. 1968 жылы қазақ гибридті деп аталатын шошқалардың тұқымдық тобы бекітілді. Қазақ гибридті шошқалары жаңа, жақсартылған тұқымды алғанға дейін жетілдірілді. Жаңа тұқым температураның үлкен өзгеруімен және қардың аздығымен сипатталатын күрт континентальды климатпен оңтүстік-шығыс Қазақстанның қатал климаттық жағдайлары үшін арнайы өсірілді. Тұқым дербес ретінде 1978 жылы бекітілді.

Тұқым стандарты

Жетісу тұқымының түсі ақ, кейде қоңыр, қара қоңыр, қызыл және қара шұбар түсті шошқалар болады. Орташа өлшемді жануарлар. Конституциясы мықты. Денесі орташа ұзындықта. Ересек қабандардың денесінің ұзындығы 172-176 см, мегежіндері 156-159 см жетеді. Басы орташа өлшемді, профилі түзу. Құлақтары кішкентай, тік, тура қойылған. Кеудесі терең және кең. Арқасы кең және түзу. Аяқтары мықты, қысқа. Тұяқтары қатты, берік. Жетісу тұқымы өнімділіктің ет-май бағытына жатады. Ересек шошқаның салмағы 210-240 кг, ересек қабанның салмағы 255-280 кг.

Шаруашылық сипаттамасы

Мегежіндер көпұрықты, бір торайлаудан торайлардың саны 10-11 басты құрайды. 6-7 айға қарай салмағы 100 кг-ға жетеді. Салмағы - 680-700 гр. тәулігіне. Сүттілігі – 47-55 кг. Майсыз ет шығымдылығы - 59%, майы - 29%. Қалыңдығы 32-35 мм шпик. Жетісу тұқымы Қазақстанның оңтүстік-шығысындағы экстремалды, күрт-континенттік климаттық жағдайларға төзімді. Жазда жануарлар ақ түске қарамастан күнге күйіп қалмайды. Қыста олар аязға жақсы төзеді. Шошқалар күшті конституцияға ие, иммунитеті жақсы, сирек ауырады, төзімді. Жетісу тұқымы Қазақстанның оңтүстік-шығысында - Алматы және Талдықорған облыстарында өсіріледі.

Ұқсас тұқымдар

Қысқа құлақты ақ (Short-eared white), Ливен (liven breed of pig).