Сібір бекіресі
Тұқымның атауыБалық
Жануардың түрі
Сібір бекіресін (Siberian sturgeon) алғаш рет Брандт Лена ө. материалы бойынша Acipenser baeri ретінде 1869 жылы сипатталған. Сібір бекіресі өз өмірін өзендерде көлдерде өткізеді. Даналары Сібірде, Обь, Енисей, Колыма, Лена өзендерінде кездеседі.
Арқа қанатында 38-52, көбінесе 43-46 сәуле; анальды қанатында 20-31, көбінесе 25-26. Арқа қоңызшалары 12-19, орта есеппен 15; бүйірлік 37-56, көбінесе 42-47; қарындық 9-15, көбінесе 10-12. Тұмсықтың пішіні өзгеруге бейім; ол әдетте қысқа, жалпақ және орташа дөңгелектенген, кейде азды-көпті ұзартылған және үшкірленген болады. Тұмсықтың ұзындығы 35-58%, бастың орташа ұзындығы 46%. Қоңызшалар қатарларының арасындағы денеде өте үлкен дәндер немесе ретсіз шашыраңқы кішкентай жұлдыз тәрізді тақталар бар. Ауызы кішкентай, көлденең; төменгі ерні айқын үзілген; мұрттары тегіс немесе сәл жиектелген; аузына қарағанда тұмсықтың соңына жақын орналасқан. Желбезек талшықтар желдеткіш тәрізді, әрқайсысында 3 қос мүйіз бар, 1-ші доғадағы талшықтар саны 28-45, көбінесе 33-37. Арқа қанаты артқы жағында, анальдының үстінде орналасқан. Денеде бүйір және арқа қоңызшалары арасында көптеген кішкентай жұлдыз тәрізді тақталар бар. Сібір бекіресінің арқасының тсі сұр-сары, сары-сұр және қою күңгірт түсті. Арқа және құйрық қанаттары арқа түсі сияқты. Төс және іштік қанаттар ашық сары, әр түрлі реңктері бар. Іші ақшыл. Анальды қанаты дененің іш бөлігінің түсі сияқты. Сібір бекіресі үшін дененің түсі маңызды критерий емес, өйткені бір су қоймасында түрлі-түсті ауысулары бар мүлдем қарадан қызғылт сарыға дейінгі дарақтарды кездестіруге болады. Ұзындығы 3 м және салмағы 100 кг-ға жетеді (200 кг-нан басқа).
Тамақтану сипаты бойынша сібір бекіресі - бентофаг. Ол негізінен төменгі организмдермен (шаян тәрізділер, құрттар, моллюскалар, жәндіктердің су балаңқұрттар) қоректенеді, топырақтың көп мөлшерін жұтады. Уылдырық шашатын жерлерге су 9-11°С дейін қызған кезде жақындайды. Уылдырық шашатын жерлер 1-ден 9 м тереңдікте орналасқан (ең оңтайлы 2-6 м), қиыршық тасты, қиыршық тасты, құмды-қиыршық тасты, сирек тасты; су ағынының жылдамдығы 2-4 км/сағ; жақсы оттегімен қаныққан таза су; оңтайлы уылдырық шашу температурасы 14-16°С, уылдырық шашу 12-18°c диапазонында да болуы мүмкін. Төменгі, жабысқақ, диаметрі 2,4-2,9 мм уылдырық тез ағатын жерлерде қиыршық тасты топыраққа салынады. Аталықтар 8-9 жаста, аналықтар 10-14 жаста құнарлы болады. Құнарлылығы 200-800 мың. Уылдырықтың пішіні шар немесе жұмыртқа тәрізді. Сібір бекіресінің уылдырығының түсі айтарлықтай ерекшеленеді (ашық сұрдан кейде ақшыл көктен қара қоңырға дейін). Бір ересек дарақ 2 жылдан 6 жылға дейін уылдырық шашады. 11-13°C температурада уылдырықты инкубациялау ұзақтығы 7-8 күнге, ал 18-20°C температурада - 75-90 сағатқа тең. Шекті жасы 60 жыл.
Қазіргі уақытта, іс жүзінде бүкіл әлемде (тропикалық климаты бар елдерді қоса алғанда) табысты және кепілдендірілген, басқарылатын және жоспарланған балық өсіру тек ЖСҚ-да (жабық сумен жабдықтау ( су айналымы) қондырғысы) мүмкін екендігі туралы түсінік пайда болды.
Қазақстанда Павлодар, Қарағанды, Ақтөбе, Шығыс Қазақстан, Алматы, Оңтүстік Қазақстан, Маңғыстау, Атырау, Батыс Қазақстан облыстарында сібір бекіресін жасанды молайту жүзеге асырылады.
