Аққайран
Тұқымның атауыБалық
Жануардың түріАққайран - тұқы тұқымдасының ең үлкен балықтарының бірі. Бұл балық Еуропаның барлық бөліктерінде өмір сүреді, Қазақстанда, Сібірде, Солтүстік Америкада кездеседі. Мұндай балықты өзендерде, көлдерде және тоғандарда байқауға болады.
Аққайранның түсі күміс сұр, іші ашық, ал арқа жағы күңгірт, көздің түсі сары. Денесі біршама қалыңдатылған және массивті. Жүзбеқанаттары ақшыл көк шағылысқан сұр түсті. Қабыршағы орташа және алтын реңкке ие. Жас аққайранның ашық күміс түсі бар, бұл балық қартайған сайын күңгірттене бастайды. Орташа ұзындығы - 50 см, бірақ 70 см-ге дейінгі үлгілер бар. Кәдімгі аққайранның салмағы – 2-3 кг, ал үлкен аққайранның салмағы - 5-6 кг.
Аққайран - қарапайым және көп қоректі балық. Ол моллюскалармен, жәндіктермен, құрттармен, өсімдіктермен қоректенеді. Аққайран судың әртүрлі температурасына және оның ластануына шыдайтын өте төзімді балық. Аққайранның жыныстық жетілуі 4-6 жаста болады. Уылдырық шашу көктемнің екінші жартысында болады. Бұл жағдайда температура +12 +15 С болуы керек. Уылдырықты шашқаннан кейін, аққайран ұзақ уақыт бойы өзен арнасына жүзбейді. Аққайран уылдырық шашудан кейінгі тамақтандыру орындарынан 1-3 күннен кейін шығады. Көбінесе бұл процесс ағыста жүреді. Балықтың уылдырығы сарғыш қызғыт сарғыш реңкке ие. Бір жарым келі аналық аққайран 70 мыңнан астам уылдырық шашады. Аққайранның етінің керемет дәмі бар, сондықтан ол өте танымал.
Қазақстанда аққайран Зайсан көлінде, Бұқтырма, Өскемен, Шүлбі су қоймасында, сондай-ақ аққайран өнеркәсіптік өсірілетін Ертіс өзенінде (Ертіс өзенінің бассейні) кездеседі.