Кубан қаздары
Тұқымның атауыЕтті-жұмыртқалы
Бағыты
Өткен ғасырдың 60-жылдарында Кубан ауылшаруашылық институты жұмыртқалағыштығы жоғары қаздардың жаңа тұқымын өсірумен айналысты. Сұр кубань құстарының ата-бабалары Қытай және Горьков тұқымдарының қаздары болды. Өсірілген популяцияда жабайы қаздардың гендері де болды, бұл олардың түсіне әсер етті. Сыртқы түрі бойынша қаздар жабайы тұқымдастарына ұқсады, бірақ олардың мінезі өте бейбіт болды. Кубан ауылшаруашылық институтының ғалымдары мұнымен тоқтаған жоқ. Олар сыртқы келбеті үй құстарына көбірек ұқсаған эстетикалық қаздарды өсіріп шығаруға бел байлады. Будандастыру үшін олар сол Горьков тұқымын таңдап, оны тағы екі түрмен толықтырды: эндем және виштинес. Әдемі ақ құстар шықты. Осылайша, егер Кубан қаздары туралы айтатын болсақ, олардың екі түр қосындысынан шыққандығын білу керек: сұр және ақ. Бүгінгі таңда сұр қаздар ең танымал болды, өйткені олардың жұмыртқалағыштық көрсеткіші жақсы. Олар қазір Еділ бойында, Молдавияда, Қырғызстанда, Украинада және Солтүстік Кавказда өсіріледі.
Кубань қаздары екі тұқымның қосындысынан шыққанына қарамастан, сұр популяция кеңінен таралды, бұдан әрі лсы түр талқыланады. Кубан қаздары салмағы жоғары етті тұқымға жатпайды, олардың денесі орташа, тығыз бұлшықетті массасы бар. Басы ұзын, бірақ маңдайында осы тұқымға тән қытайлық қаздардан мұраға қалған дүрдиген томпағы болғандықтан кескіні төртбұрышты. Құстың көздері күңгірт, қоңыр түсті. Айрықша ерекшелігі – жабайы Сухонос қазы сияқты мойнындағы қоңыр жолақ. Қазғдың иілгіш ұзын мойны, шығыңқы төсі, үлкен, денесіне тығыз қабысқан қанаттары және кішкентай, жоғары қарай көтеріңкі құйрығы бар. Құстың аяқтары орташа, табан сүйектері қызғылт-сары түсті. Еркек қаздың тірідей салмағы 5,5-6 кг, ұрғашы қаздардікі – 4,7-5,2 кг.
Құстар үш айға дейін белсенді өседі, олар 3,5-тен 4 кг-ға дейін салмақ жинайды. Егер қаздарды жұмыртқа алу үшін қалдыруды жоспарламасаңыз, онда бұл кезең союды бастау үшін ең сәтті уақыт болып саналады. Ет өзінің дәмдік қасиеттерін жинап болды, құстың денесі майға толмады және болашақта жеміне ақша жұмсаудың қажеті жоқ. Туғаннан бастап ет массасын жинағанға дейінгі қаздардың салмағын қарастырайық.
Бір тәулік. Еркек балапанның салмағы 200 г, ұрғашы балапандікі – 180 г.
Бір ай. Еркек балапанның салмағы 2 кг, ұрғашы балапандікі – 1,8 кг.
Екі ай. Еркек балапанның салмағы 3 кг, ұрғашы балапандікі – 2,8 кг.
Жас ұрғашы қаз өмірінің 200-240-ншы күнінде жұмыртқа сала бастайды. Оның алғашқы жұмыртқалары ұрықтанбаған. Жылына бір құс 75-тен 90 жұмыртқаға дейін береді, олардың әрқайсысының салмағы 140 -160 г. Қаз популяциясы үшін бұл өте жақсы нәтижелер. Жұмыртқалардың керемет дәмі бар, сарысы үлкен, қабығы ақ түсті. Белсенді жұмыртқа салу кезеңі жылына шамамен 7-8 айға созылады. Өмірдің төртінші жылында қаздың жұмыртқалағыштығы күрт төмендейді. Сондықтан жұмыртқа алу үшін құсты төрт жылдан артық ұстамайды.
