Пинцгауэр (Pinzgauer breed)

Тарихы

Пинцгауэр тұқымы (Pinzgauer breed) Австрияда жергілікті малдан, Пинцгау аймағында пайда болды, сол жерден өз атауын алды. Бұрын бұл мал үш мақсатта болды және тартқыш күш ретінде, сиыр еті мен сүт өндіру үшін пайдаланылды. 1846 жылы бұл жануарлар алғаш рет жеке тұқымға бөлініп, Австрияда, Венгрияда және Шығыс Еуропаның басқа бөліктерінде танымал малға айналды. 1896 жылы Баварияда алғашқы пинцгауэр қауымдастығы құрылды. Ауыл шаруашылығын механикаландырғаннан кейін малға сұраныс төмендеді. Тұқым тек сүт пен ет өндіру үшін қолданыла бастады. Jochberg Hummel деген атпен белгілі пинцгауэр тұқымының тұқыл түрі бар. Бұл кіші түр 1997 жылға дейін жеке тұқым болып саналды, содан кейін пинцгауэрлердің асыл тұқымды кітабына енгізілді. Сүт өндірісінің қарқынды дамуы сүттің жоғары сауылуына үнемі өсіп келе жатқан сұранысқа әкелді. 1969 жылы сүт өнімділігін жақсарту мақсатында қызыл голштин-фриз тұқымының қанын қосу туралы шешім қабылданды. Алайда, кейбір тау селекционерлері бұл шешімді жоққа шығарып, таза өсіруді талап етті. Словакия Республикасы, Румыния және Словенияны қоспағанда, тек ет өндіру үшін пайдаланылатын пинцгауэр популяциясы бар. Австрия жерлерінде пинцгауэр малы жоғары өнімді қос мақсатты тұқым ретінде белгілі. Кең генетикалық әртүрлілік бұл жануарларды сүт өндіруге де, ет өндіруге де қолайлы етеді. 1820 жылы пинцгауэрлер қазіргі Румыния, Югославия аумағына, сондай-ақ Чехия мен Словакия Республикасының аумағына экспортталды. Австрия-Венгрия империясы кезінде олар ең көп таралған ірі қара тұқымы болды. 1856 жылы пинцгауэрлердің ең жақсы өкілдері Париждегі дүниежүзілік көрмеде көрсетілді. Пинцгауэрдің мал шаруашылығы мәртебесі 1873 жылы Венада өткен дүниежүзілік көрмеде одан әрі нығайтылды. Қазіргі уақытта бұл тұқым әлемнің 25 елінде, соның ішінде АҚШ, Ұлыбритания, Украина, Оңтүстік Африка, Румыния, Италия, Гондурас, Германия, Бразилия, Ботсвана және Австралияда кездеседі. Пинцгауэрлердің ең көп саны Австрияда.

Тұқым стандарты

Пинцгауэр тұқымының денесі мен аяқтары берік. Сиырлардың орташа салмағы - 600 кг, шоқтығының биіктігі - 128-137 см, кеуде шеңбері - 190-210 см. Бұқалардың орташа салмағы - 1000 кг, шоқтығыныің биіктігі-135 -147 см, кеуде шеңбері - 210-230 см. Жаңа туылған бұзаудың тірі салмағы 42-45 кг аралығында. Тұқым бастапқыда ақ-қара және қызыл-ақ түсті болды, бірақ 19-ғасырдың аяғында түске қатаң талаптар қоятын алғашқы селекционерлер қауымдастығы құрылды. Селекционерлер қауымдастығы қызыл және ақ түсті жануарларға артықшылық берді, нәтижесінде қара және ақ сиырлар өте сирек кездесетін түрге айналды. Қазір пинцгау сиырларының өзіне тән түсі бар: денесінің негізгі бөлігі қызыл, ал арқа, бел, жамбас және іш аймақтары ақ түске боялған.

Шаруашылық сипаттамасы

Пинцгауэр тұқымының сүт өнімділігі төмен. Сүтею кезеңінде олар 3,9% май және 3,4 - 3,5% ақуыз құрамымен 3000-3700 кг сүт бере алады. Кейбір шаруашылықтар оларды 7000 кг өнімділікке дейін сауа алды. Әдетте, пинцгау сиырлары 24 айда ұрықтандыруға дайын. Еті жоғары сапалы, шырынды, айқын мәрмәрге ие. Пинцгауэрдің мал сою шығымы 53-56% құрайды. Олар тіпті ең қатал климаттық аймақтарда да дами алады.

Ұқсас тұқымдар

Simmental тұқымы (Simmental cow breed), Шароле (Charolais), Лимузин тұқымы (Limousine breed).