Бельгиялық көк тұқым (Belgian Blue cattle)

Тарихы

Алғаш рет бельгиялық көк тұқым туралы ХІХ ғасыр айтылды. Тұқым Бельгияның Маас және Шельда өзендері аймағындағы елді мекендерде пайда болды. 1880 жылы бельгиялық көк тұқыммен алғашқы асыл тұқымды жұмыс тіркелді, ал 1919 жылдан бастап Бельгияда тұқыммен жұмыс істеудің ресми мақсаты, атап айтқанда, ет пен сүт өндірісі тіркелді. 1950 жылдан бастап бұл тұқымды өсіру мақсаты өзгерді, бұл тұтынушылардың ет бағытындағы жануарларға деген сұранысының дамуымен байланысты болды. Сондықтан тұқым бойынша селекциялық жұмыс жануарлардың бұлшықет массасын арттыруға бағытталды. 1960-1970 жылдар аралығында селекционерлер «қос бұлшықеттердің» болуымен тұқым шығарды.

Тұқым стандарты

Бельгиялық көк тұқым – дөңгелек пішінді және айқын бұлшықеттері бар үлкен жануар. Мойын, иық, жамбас, тбел және жая жақсы дамыған бұлшықеттермен ерекшеленеді. Арқасы түзу, ал жаясы дөңгелектелген, құйрығы айқын және терісі жақсы күйде. Бельгиялық көк тұқымды малдың әдемі күшті аяқтары бар және оңай қозғалады. Түсі ақ, көкшіл-тарғыл және қара түстен алдыңғы түстердің комбинациясына дейін өзгеруі мүмкін. Қызыл түс кейде жеке желілердің генотипінде болады. Тұқым өте сабырлы темпераментпен ерекшеленеді. Жеңіл төлдеуді (бірінші төлдеудің орташа жасы – 32 ай), ерте дамуды артықшылықтарға қосуға болады. Майдың пайда болуына аз бейімділіктің арқасында жануарларды қарқынды бордақылауда қолдануға болады.

Шаруашылық сипаттамасы

Бельгиялық көк мал тұқымының ерекшелігі – бұлшықет массасы. Бельгиялық көк жыныстың дезоксирибонуклеин қышқылында белгілі бір деңгейге жеткенде бұлшықет талшықтарының өсуін тоқтатуға жауап беретін миостатин ақуызының өндірісін тежейтін ген бар. Осы қасиеттің арқасында бұл тұқымның бұлшықет өсу процесі іс жүзінде тоқтамайды. Таза тұқымды жануарларда осы геннің екі көшірмесі болады, ал кроссбредті өсіру кезінде біреуі ұрпаққа беріледі, бұл ұшадан ет шығымын 5-7%-ға арттырады. Ересек бұқаның салмағы 1100-ден 1250 кг-ға дейін болады. Шоқтығының биіктігі 145-150 см. Көбінесе бұқалардың салмағы 1500 кг-ға жетеді. Әдетте ұрғашылардың салмағы 800-ден 950 кг-ға дейін, шоқтығының биіктігі 132-140 см аралығында. Жануарлар бордақылауға жақсы көнеді. Өмірінің 4-6 аптасында бұзаулар бұлшықет массасының белсенді өсуін бастайды. Жас жануарлардың орташа тәуліктік өсуі 1,2-1,8 кг немесе одан да көп болуы мүмкін. Бельгиялық көк тұқымның еті ұшадан максималды өнімділікке ие - ол 80 %-ға жетеді.

Ұқсас тұқымдар

Абердин-ангус (Aberdeen Angus)