Сүтті
БағытыІҚМ
Жануардың түріГолштин тұқымы
Тұқымның атауы
Голштин ірі қара тұқымы АҚШ аумағында өсірілді. Голштин тұқымының ат-абабалары Батыс Еуропа-Голландия, Германия, Бельгия мемлекеттерінің аумағында өсірілген қара және қара-шұбар сиырлар болды. Алғаш рет қара-шұбар мал өкілдері АҚШ-қа 19-ғасырда әкелінді. Осы сиырлардың алғашқы қорын сатып алған кәсіпкер Уинсроп Ченери олардың сүт өнімділігін жақсарта бастады. Осы жұмыстың нәтижесінде 1871 жылы голштин-фриз мал өсірушілер қоғамы құрылды. Асыл тұқымды кітап та құрылды. 1983 жылы АҚШ пен Канадада сиыр тұқымының атауы өзгертіліп, тек бір бөлігі қалды - голштин.
Тұқым туралы толығырақ BaiBolsyn арнасындағы бейне энциклопедиядан көріңіз:
Сыртқы түрі бойынша голштиндер шомбал денемен; орташа дамыған бұлшықеттерімен; терең және кең кеудесімен; кеудеге қарағанда бел бөлігінен кішірек боулымен, денесінің аясында жақсы ерекшеленетін тар мойын бөлімімен; күшті буындары бар ұзын тұяқтарымен сипатталады. Голштиндер жақсы дамыған, шыныаяқ тәрізді желінге ие, бұл барлық сүт тұқымдарына тән, оны ақ қысқа түк жабады.
Алғаш төлдеген сиырлардың тірі салмағы 650 кг, ересек жануарлардың салмағы орта есеппен 750 кг. Селекционерлерге орташа тірі салмақты 800-850 кг-ға жеткізу міндеті қойылды. Бұқалардың тірі салмағы 1200 кг-ға жетеді. Алғаш тқлдеген сиырлар шоқтығының биіктігі 137 см-ге жетеді, ал толық жастағы сиырларда 143-145 см аралығында ауытқиды, кеуде тереңдігі 80 см, ені 55 см. Туылған кезде бұқалардың тірі салмағы 40-42 кг, ал қашарлар 37-39 кг құрайды.
Голштин тұқымының аналық мал басын алғашқы әкелу 2007 жылы Ақмола облысына («Родина» агрофирмасы) және Солтүстік Қазақстан облысына («Зенченко және Компания»КТ) жүзеге асырылды. 2013 жылдан бастап бұл тұқым жаппай әкеліне бастады: ҚР АШМ деректері бойынша 2019 жылғы 1 қаңтарда голштиндер жалпы 47 860 бас санымен (оның ішінде сиырлар – 23 559) екінші орында болды.
Бүгінде Қазақстанда сүтті ірі қара мал бойынша асыл тұқымды жұмыс Ірі қара малдың сүтті және аралас тұқымдарының республикалық палатасының қамқорлығымен жүргізілуде. 136 мың бас ІҚМ - Сүтті және аралас тұқымдардың республикалық палатасында 2022 жылдың басында тіркелді, оның 30%-ы - голштин популяциясы.
Ірі қара малдың сүтті және аралас тұқымдарының республикалық палатасына мүше шаруашылықтардағы асыл тұқымды сиырлардың өнімділігінің орташа көрсеткіші 2020 жылы кемінде 7500 кг, сүттің майлылығы 3,74% құрады, ал Айс ЖШС, «Родина АФ» ЖШС, «РЗА» ЖШС, «Тұрар «ЖШС, «Адал» ЖШС, «Бек+» ЖШС, «Майлы дақылдардың тәжірибелік шаруашылығы» ЖШС тәрізді шаруашылықтар 2020 жылы сүтею кезінде 9000 кг-нан астам сүттің сүт өнімділігі деңгейіне жетті. 10 562 кг – Қазақстанда 2021 жылы «Айс» ЖШС (Ақтөбе облысы) кәсіпорнында алынған сауын сиыр басына ең жоғары сүт өнімі. Шаруашылық ірі қара мал тұқымын өсіреді, жалпы саны - 3208 жануар.
2022 жылы« Шаркул Фуд « кәсіпорнында голштин тұқымының 400 бас сауын табыны бар, жергілікті жем-шөп базасы мал басын көбейтуге мүмкіндік бермейді. Ол бұрыннан бар малға жеткілікті.
«Прекрасное» ШҚ импорттық малды ұстаудың ерекшеліктері, нақты сүттілік пен салмақ қосу туралы айтып береді. Шаруашылық күн сайын Көкшетаудан қайта өңдеушілерге 8 тоннаға жуық сүт тапсырады. Бұл көлемді 430 бас сауын табыны қамтамасыз етеді. Қазір бір сиыр орташа есеппен тәулігіне 25 литр сүт береді, ал бұл көрсеткішті кем дегенде 35-ке жеткізу жоспарда бар.
Өткен жылы Украинадан 458 қысыр мал әкелінді, бұл қызыл шұбар және қара шұбар голштиндер болды. Жеке өндірісін молайту есебінен кәсіпорын сауын мал басын 700 сиырға дейін ұлғайтуды жоспарлап отыр.
Гернзей, Джерси, Қара шұбар, Сібір, Ярославль, Голланд және Тарантез.
